ชั้นดินดำ เกินจากอะไร?
มันก็มีดีมีเสียใช่ไหม? [on_003]
ดูแผนภาพด้านบนกันก่อนนะครับ เพื่อความเข้าใจตรงกัน
ชั้นที่มีรากพืช เราเรียกชั้นดินในส่วนมีออกซิเจน
ส่วนชั้นที่หมักหมม ที่กระแสน้ำในตู้พัด O2 ลงไปไม่ถึงมันก็มีขี้ปลา ใบไม้เน่า สะสม เกิดการเน่าสีดำๆ เห็นจากขอบกระจก เราเรียก ชั้นดินดำ ชั้นดำ ชั้นดินที่มีสภาพขาดอากาศ
แน่นอนมันคือส่วนหนึ่งของตู้ทุกตู้ แต่จะมีมากน้อย หรือบางท่านไม่มีเลย สุดแล้วแต่เทคนิคการกำจัดชั้นดำของแต่ละคน นะครับซึ่งวิธีการสามารถหาได้จากเวปนี้
ชั้นดินดำ มีปริมาณออกซิเจนต่ำ ในนั้นมันมีจุลินทรีย์ที่ไร้อากาศมาก กิจกรรมภายใน
ทำความเข้าใจระบบ จุลินทรีย์ไร้อากาศผมได้อธิบายไว้เข้าใจง่ายๆ ในนี้นะครับ http://aqua.c1ub.net/forum/index.php?topic=92602.0 จะไม่ลงซ้ำ
ข้อดีของชั้นดำก็มีบ้างคือ
1 ย่อยสารอินทรีย์ก้นตู้ใหญ่ๆ ให้เล็กลงพอที่จะเป็นปุ๋ยได้ ได้ฮิวมัส
2 แบคทีเรียกลุ่มที่ไม่ใช้อากาศกลุ่มหนึ่งที่เรียกว่า denitrifying สามารถใช้NO3 ได้โดยผ่านกระบวนการปรับกลับให้ NO3 เป็น NO2 และ ย่อยจนสุดทางเป็น ก๊าสไนโตรเจน N2 ระเหยไปจากตู้ไม้น้ำเรา
3 ชั้นดำยังเป็นแหล่งผลิต เหล็ก Fe3+ และ แมงกานีส Manganese (Mn2+) ให้พืชที่ดี จากการย่อยสารประกอบออกไซด์โลหะ ประเภท FeOH3 หรือ MnO2 ที่พืชดูดซึมไม่ได้
4 เป็นแหล่งอาหารของสิ่งมีชีวิตในตู้บางประเภท อันนี้จะดีไหมนะ [เอ๊ะ!!!]
ในภาพไส้เดือนน้ำชนิดหนึ่งกำลังขุดโพรงลงไปในชั้นดำใต้กรวดเพื่อหาอาหาร
![](http://www.wetwebmedia.com/ca/volume_7/volume_7_1/dsb/02.jpg)
ข้อเสีย
ก๊่าสไข่เน่า H2S (ติดไฟได้ด้วย) ที่เป็นผลพวงของการย่อย สารอินทรีย์ เป็นก๊าสพิษต่อสัตว์น้ำ ดินที่มีการสะสมของ H2S มากๆ พบว่าจะไม่มีการเติบโตของรากพืช เพราะเป็นสารที่ยับยั้งการหายใจของราก (เช่น H2S, FeS, กรดอินทรีย์)
ผลิต จากเชื้อประเภทรีดิวส์ซัลเฟต Sulfate-reducing bacteria (ไม่ขอพูดถึงเดี๋ยวยาวไป)
ก๊่าสไข่เน่า H2S เมื่อละลายน้ำมีฤทธิ์ เป็นกรดอ่อนๆ
จะทำปฏิกริยากับธาตุโลหะต่างๆที่อยู่ในกรวด วัสดุปูพื้น ได้สารประกอบ เหล็กซัลไฟด์ ซึ่งไม่ละลายน้ำ ส่วนมากพบพวกเหล็กซัลไฟด์ ferrous sulfide FeS ก็จะเห็นชั้นดำ หรือสีน้ำตาลเข้มได้ H2S
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Hydrogen-sulfide-2D-dimensions.svg/100px-Hydrogen-sulfide-2D-dimensions.svg.png)
อย่างไรก็ตามการผลิต H2S ในปริมาณที่ไม่มากเกินไป ก็อาจไม่เกิดอันตรายต่อสัตว์น้ำได้ เพราะในชั้นมีอากาศสามารถ ขจัดพิษ H2S โดยทำปฏิกริยากับออกซิเจนได้ เกลือ HSO4
The natural chemical reaction is H2S + O2 = water (H2O) +elemental sulfur.
ก้าสที่ชั้นดำสามารถผลิตได้อีกชนิดคือ มีเทน CH4 แต่ไม่ค่อยพบ และไม่อันตรายเท่าไหร่ เพราะถูกกำจัดเป็น CO2 กับน้ำได้ในชั้นที่มีออกซิเจน
ชั้นดำ มีทั้งข้อดี ข้อเสียแต่ที่แน่ๆ เราไม่อยากให้มีในตู้ไม้น้ำเพราะมันอันตรายต่อรากพืชนั่นเอง [on_066]
เครดิต
http://acvaiasi.wordpress.com/2009/12/09/preparation-and-maintenance-of-a-planted-aquarium-with-a-nutrient-rich-substrate/
้handbook Peter Hiscock
Wikipedia H2S CH4
คำค้นหา Anaerobic layer