คุยเรื่องไม้น้ำ

[Coffman]

หลักๆของบทความนี้เป็นเรื่องระบบหมักแบบไร้อากาศในฟองน้ำ และการดูแลฟองน้ำที่เลอะๆให้คุ้มค่าที่สุด ผู้ที่รู้แล้วข้ามไปได้ครับ  [เอ๊ะ!!!]

ถ้าบทความซ้ำต้องขออภัย แต่ค้นหาแล้วไม่เจอครับ

เข้าเรื่องครับ
การหายใจแบบใร้อากาศ หรือไม่มีอากาศเป็นกระบวนการที่สำคัญในตู้ไม้น้ำ   รูปนี้ที่หลายท่านบอกระบบเซ็ตตัว ไม่ล่ม ดังรูป

ง่ายๆคือ ดูลูกศรสีเขียว ขี้ปลาคือแหล่งแอมโมเนีย NH3 ซึ่งมีพิษรุนแรง   >>>>>>>>>ถูกย่อยหรือลดพิษโดยแบคทีเรียกลุ่ม Nitorsomonas ในระบบกรองและวัสดุปูพื้นใช้ออกซิเจน ลดพิษของ NH3 ให้อยู่ในรูป ไนไตรท์ No2 แต่ไม่ใช่ว่า NO2 จะเซฟนะครับ ยังมีพิษต่อสิ่งมีชีวิตอยู่>>>>>>>>>ดูลูกศรสีส้ม NO2 จะถูกเปลี่ยนรูปอีกโดยแบคทีเรีย Nitrobactor ในระบบกรองและวัสดุปูพื้นใช้ออกซิเจน เปลี่ยนรูปเป็น ไนเตรท NO3 ซึ่งเป็นพิษน้อยมากๆแล้ว และยังถูกเอาไปใช้เป็นแหล่ง ลูกศรสีม่วงไปที่ไม้น้ำ ปุ๋ย nitrogen N  ให้ไม้น้ำได้อีก แล้วมันจบกันง่ายๆแบบนี้เหรอ
ไม่จบครับ

แล้วการย่อยแบบไร้อากาศล่ะมีบทบาทอะไร?
ลองนึกดูว่าถ้าระบบไม่เซ็ตตัวเราจะมี NO3 หรือในเตรทเราเยอะมากๆๆๆ ซึ่งก็มีพิษได้อีก ซวยแล้ว sho01
แต่โชคดีที่แบคทีเรียกลุ่มที่ไม่ใช้อากาศกลุ่มหนึ่งที่เรียกว่า denitrifying ดูลูกศรสีม่วงอีกกิ่งหนึ่งครับ สามารถใช้NO3 ได้โดยผ่านกระบวนการปรับกลับให้  NO3 เป็น NO2 และ ย่อยจนสุดทางเป็น ก๊าสไนโตรเจน N2 ระเหยไปจากตู้ไม้น้ำเรา


แล้วแบคทีเรียกลุ่มที่สามารถใช้ NO3 มีอยู่แห่งใดในตู้บ้าง
แหล่งที่เขาปักหลักอยู่เตรียมลด NO3 ไปสู่อากาศในรูปก๊าส N2 คือ
ฟองน้ำ ใยกรองที่อุดตัน และอีกที่คือในชั้นดินที่มีการหมักหมม จนเกิดกระบวนการย่อยแบบไร้อากาศ ภายในนั่นเอง

 
บทความนี้จะชี้ว่าส่วนที่ตันของฟองน้ำใยกรองของท่านมีประโยชน์อะไรในตู้เพื่อความเข้าใจใน ส่วนหนึ่งระบบนิเวศน์ในตู้ครับ

เราเคยคิดไหมว่า เมื่อไหร่จะต้องล้างกรอง ทั้งกรองนอก และกรองแขวนที่มักจะใส่ฟองน้ำไว้ทางออกของน้ำ โดยเฉพาะ ส่วนสำคัญที่ตันก่อนเพื่อนคือ ใยกรอง หรือบางท่านใช้ฟองน้ำสีต่างๆ ดำ น้ำเงิน
แล้วเราจะล้างเมื่อไหร่ บางคนทุกสัปดาห์ บางคนนึกขึ้นได้ก็ล้าง  [เอ๊ะ!!!] บางคนเป็นเดือน บางคนหลายเดือน  sho01
อันนั้นแล้วแต่ประสบการณ์ แต่ละท่านครับ ประเด็นหลักๆ ความถี่ที่แท้จริงคือล้างเมื่อมันตันมากๆ หรือล้างเมื่ออัตราการไหลของกรองแต่ละประเภทลดลงอันนี้ชัวร์
และผมไม่ขอแนะนำอะไรมากครับถึงเรื่องความถี่ แต่ข้อที่ผมอยากจะชี้ให้ท่านเห็นข้อดีของใยกรอง ฟองน้ำต่างๆ ถ้าหากเราล้างอย่างถูกวิธี จุลินทรีย์ที่มีอยู่ภายในก็มีส่วนช่วยให้ระบบในตู้ไม้น้ำสมบูรณ์ได้ ตามหัวข้อนี้คือ

ล้างยังไง?
  ในซับสเตรทพวก พัมมิส เซรามิกซ์ริง เราทราบดีอยู่แล้วถึงวิธีล้างแบบระมัดระวังแบบนี้
<a href="http://www.youtube.com/v/QqPGjcMFd8U" target="_blank">http://www.youtube.com/v/QqPGjcMFd8U</a>

เราต้องล้างกรองฟองน้ำ ใยกรองแบบไม่ค่อยสะอาดเช่นกันครับ  ที่ผมห่วงคือส่วนใหญ่จะขยี้ๆ ซักๆ กันจนขาวจั๊วะเหมือนใหม่ บางคนก็ทิ้งตัดใส่ใหม่ไปเลย ในตำราของ Peter Hiscock บอกชัดเจนครับว่าต้องล้างแบบละทิ้งให้สมดุลของแบคทีเรียมีอากาศ(น้ำผ่านสบายๆแบบที่เราชอบล้างใยกรองกัน) กับต้องมีการอุดตันไว้บ้าง เพื่อสมดุลย์


ถึงแม้การล้างใยกรองต่างๆ ไม่ค่อยสำคัญกับการเลี้ยงปลา แต่มันสำคัญกับการเลี้ยงไม้น้ำในตู้มากกว่า เพราะระดับการควบคุมไนเตรท NO3 ให้ได้ไม่เกิน 30 ppm ซึ่งเป็นระดับอันตรายต่อไม้น้ำบางประเภทนั้นทำได้ยากยิ่งในการตั้งตู้(์NO3 1-2 ppm ก็เพียงพอแล้ว asspain)
วิธีล้างและหลักการ

ต้องล้างให้ตันบ้างบางจุด แต่มองดูสะอาด โปร่ง โดยใช้น้ำในตู้เท่านั้น
เช่นเดียวกับมีเดียครับคือใช้น้ำที่เลี้ยงปลาล้าง เพื่อไม่ให้น้ำประปาที่มีคลอรีนทำลายเชื้อไป หากาละมังมาบีบๆ ขยำๆเบาๆ หากมีใยกรองที่ต้องเปลี่ยนใหม่ ให้เอาใยกรองเก่ามาใส่ไว้ก่อนกรองใหม่เพื่อเป็นการรักษาเชื้อไว้ในใยกรองก่อนเปลี่ยน
แต่ในตำราเขามีไอเดียให้ใช้ใยกรองสองแผ่นนะครับ คือใยกรองหน้าต้องตันก่อน และใยกรองหลังจะสะอาดกว่า เวลาล้างก็สลับเอาอันสะอาดมาใส่ไว้ข้างหน้า ส่วนใยกรองหน้าอันเก่าที่สกปรกก็เอาไปขยำในน้ำตามวิธีการล้างมีเดียทั่วไป ครับ
 
 

เครดิต  Peter Hiscock Ebook

[Hawk]

ผมไม่เคยใส่เลยอะไยแก้วไยกรอง  n032

[M]

อาจารย์ มาเองเลย อิอิ

[# ตู ด ห มึ ก #]

สุดยอดครับ ลึกซึ้งมาก ขอบคุณมากครับ

[▂ ▃ ▅ ▆ ▇ ★ขุuเดช]

 [ปิ๊งๆๆ]มีของดีๆมาอีกแล้ว

[bokk]

สุดยอดครับ ลึกซึ้งมาก ขอบคุณมากครับ

+1

[NP]

ไนเตรท 1-3 PPM...คอนเซอร์เวถีฟมาก


อย่างนี้พื้นปลูกจะต้องมี N เยอะๆ เพื่อชดเชย

[TEOS!]

บทความดีมีประโยชน์ครับ อิอิ แต่นานๆทีผมจะล้างอะ แป่วๆๆ

[mikiboyz]

ตอนล้างผมจะเอาของเก่าใส่ไปครึ่งนึง อีกครึ่งนึงเปลี่ยนเป็นของใหม่อะครับ 555+ ดีนะเนี่ยที่มั่วๆอย่างฟลุค

ขอบคุณสำหรับบทความดีๆครับ  [เจ๋ง]

[อ๊อด Melanochromis]

ข้อมูลมีประโยชน์
ขอบคุณครับ
 [เจ๋ง]

[Art_of_Nature]

ใช้วิธีการล้างแบบเดียวกับที่เขาแนะนำมาเป็น10ปีแล้ว [เจ๋ง]

[DominoFx]

ถ้าไม่ล้างเลยล่ะครับ ผมมีใยแก้วชันแรกของระบบกรอง(ล่าง)
ตั้งตู้มาร่วมสามเดือนแระ มันก็ยังไม่ตันอะครับ เลยไม่ล้าง  [เขิลลลล]

มีผลเสียหรือเปล่าครับ??

[Coffman]

ถ้าไม่ล้างเลยล่ะครับ ผมมีใยแก้วชันแรกของระบบกรอง(ล่าง)
ตั้งตู้มาร่วมสามเดือนแระ มันก็ยังไม่ตันอะครับ เลยไม่ล้าง  [เขิลลลล]

มีผลเสียหรือเปล่าครับ??

ตรงตามเงื่อนไขครับ แรงดันน้ำไม่ลดใช้ต่อไปครับ

"
"
แต่ล้างบ้างก็ดีนะครับ  n032

[NP]

แล้วแบคทีเรียกลุ่มที่สามารถใช้ NO3 มีอยู่แห่งใดในตู้บ้าง
แหล่งที่เขาปักหลักอยู่เตรียมลด NO3 ไปสู่อากาศในรูปก๊าส N2 คือ
ฟองน้ำ ใยกรองที่อุดตัน กระบวนการย่อยแบบไร้อากาศ ภายในนั่นเอง

ผมไม่คิดว่ากรองแบบธรรมดาจะช่วยลดไนเตรทอย่างมีนัยยะสำคัญได้นะ
เพราะหลักการที่หนังสือเล่มนั้นอธิบาย มันขัดแย้งกันในตัวเอง

การย่อยสลายแบบไม่ใช้ออกซิเจนจะเกิดขึ้นในที่ที่มีออกซิเจนน้อย
แต่การหมุนเวียนน้ำในกรองธรรมดามันสูงมากจนลักษณะนั้นเกิดขึ้นได้ยาก

โอเค บริเวณที่เกิดอาการตันอาจจะมีบ้าง แต่บริเวณที่ว่านั้นก็มีพื้นที่ไม่มาก
เมื่อมีพื้นที่ไม่มาก ประกอบกับน้ำต้องไหลผ่านช้าๆ ทำให้ปริมาณน้ำที่
ผ่านกระบวนการลดไนเตรทในกรองธรรมดาเกิดขึ้นน้อยมาก

กรองที่ออกแบบมาสำหรับลดไนเตรทด้วยวิธีชีวภาพจะเป็นกรองที่มีขนาดใหญ่
พอสมควร และมีอัตราการไหลเวียนน้ำต่ำ ออกซิเจนจะได้เหลือน้อยๆ

ผมว่าในตู้อย่างที่เราๆ ใช้กัน ถ้ามีการเปลี่ยนน้ำเป็นประจำและปลูกไม้น้ำ
ไนเตรทจะไม่ใช่ปัญหาเลย เพราะนอกจากจะเปลี่ยนน้ำแล้ว เรายังเล็มตัดไม้น้ำ
เป็นการนำไนเตรทออกจากตู้กันอยู่แล้ว

การล้างแบบอย่าให้สะอาดเกินไป ผมว่ามีประโยชน์ตรงรักษาแบคทีเรียที่มี
ประโยชน์ให้ยังคงติดอยู่กับวัสดุกรองเยอะๆ มากกว่า

[Coffman]

ผมไม่คิดว่ากรองแบบธรรมดาจะช่วยลดไนเตรทอย่างมีนัยยะสำคัญได้นะ
เพราะหลักการที่หนังสือเล่มนั้นอธิบาย มันขัดแย้งกันในตัวเอง

การย่อยสลายแบบไม่ใช้ออกซิเจนจะเกิดขึ้นในที่ที่มีออกซิเจนน้อย
แต่การหมุนเวียนน้ำในกรองธรรมดามันสูงมากจนลักษณะนั้นเกิดขึ้นได้ยาก

โอเค บริเวณที่เกิดอาการตันอาจจะมีบ้าง แต่บริเวณที่ว่านั้นก็มีพื้นที่ไม่มาก
เมื่อมีพื้นที่ไม่มาก ประกอบกับน้ำต้องไหลผ่านช้าๆ ทำให้ปริมาณน้ำที่
ผ่านกระบวนการลดไนเตรทในกรองธรรมดาเกิดขึ้นน้อยมาก

กรองที่ออกแบบมาสำหรับลดไนเตรทด้วยวิธีชีวภาพจะเป็นกรองที่มีขนาดใหญ่
พอสมควร และมีอัตราการไหลเวียนน้ำต่ำ ออกซิเจนจะได้เหลือน้อยๆ

ผมว่าในตู้อย่างที่เราๆ ใช้กัน ถ้ามีการเปลี่ยนน้ำเป็นประจำและปลูกไม้น้ำ
ไนเตรทจะไม่ใช่ปัญหาเลย เพราะนอกจากจะเปลี่ยนน้ำแล้ว เรายังเล็มตัดไม้น้ำ
เป็นการนำไนเตรทออกจากตู้กันอยู่แล้ว

การล้างแบบอย่าให้สะอาดเกินไป ผมว่ามีประโยชน์ตรงรักษาแบคทีเรียที่มี
ประโยชน์ให้ยังคงติดอยู่กับวัสดุกรองเยอะๆ มากกว่า

ขอบคุณที่เพิ่มเติมนะครับ ที่ตอบมาถูกต้องครับ ผมไม่ได้ชี้หรือวัดว่ามันจะมีนัยสำคัญมากน้อย แต่อยากให้เข้าใจไปถึงการอุดตันในฟองน้ำก็มีส่วนช่วยในการควบคุมระบบในตู้ อยากให้มองถึงจุดนี้กันแหละครับ อยากให้เข้าใจถึงขบวนการกำจัดไนเตรทในชั้นน้ำ ใต้ตะกอนดิน ในมีเดียต่างๆด้วย ถึงองค์ประกอบจำลองใตตู้ไม้น้ำอย่างเข้าใจ เพราะในหนังสือนั่นมันใช้กรองนอกแบบใส่ฟองน้ำ เดี๋ยวนี้อะไรมันก็เจริญขึ้น รากจากความรู้สมัยเก่าจึงปรับปรุงจากฟองน้ำมาเป็น มีเดียที่มีรูพรุนอย่างที่เราๆใช้กัน อีกอย่างกรองนอกปัจจุบันก็ลดปัญหาการกระจายน้ำซึ่งทำให้เกิดโซนตาย หรือ stagnant zone ไปได้เยอะ หนังสือเล่มนั้นไม่มีอะไรที่ขัดแย้งในเนื้อหาของมันหรอกครับ แต่มันขัดแย้งกับระบบกรองที่ถูกพัฒนามากขึ้นในปัจจุบัน ความรู้นี้ทำให้เรามองถึงการมี การเกิดของวัสดุกรอง โดยเฉพาะตามหัวข้อที่ชี้ไปถึงฟองน้ำใยกรองที่ใช้กันว่ามัน ก็มีส่วนช่วยรักษาระบบนิเวศน์ของตู้ไม้น้ำที่เรามี ที่เราใช้กันให้ถูกต้องทั้งในอดีตและปัจจุบันครับ (ซึ่งผมได้เข้าใจในส่วนนี้จึงเขียนไว้ในบรรทัดแรก ไม่ได้ต้องการวัดว่ามันจะสลักสำคัญมากมายหรือใช้อะไรชี้วัด)

ในส่วนที่ติงมาได้ปรับข้อความเข้าไปในส่วนเนื้อหาให้สมบูรณ์มากขึ้นแล้วนะครับ
เป็นการตอบที่ยอดเยี่ยมครับ ขอบคุณครับ

 
 
ปล. อันนี้นอกเรื่องฟองน้ำนะครับ ความเข้าใจที่ผมไฮไลท์สีไว้ผมเข้าใจว่าระบบกรองที่ใส่มีเดียในปัจจุบันมันก็มีการลดไนเตรทในระบบกรองชีวภาพ ทั้งใช้อากาศและไม่ใช้อากาศ ถ้าเติบโตแบบสมดุล อย่างเกื้อกูลกันไม่ใช่เหรอครับ
ตอนแรกที่ตั้งตู้มีเดียใหม่จะเป็นแบบนี้คือมีแต่ชั้นที่ใช้ออกซิเจนตามที่เข้าใจอันนี้ถูก


แต่พอมีเดียใช้ไปนานๆ แบคทีเรียที่เกาะติดมีเดียแบบใช้อากาศตาย ข้างในจะเกิดโซนไร้อากาศขึ้นมา ให้พวกไร้อากาศโต ที่เขียมไว้ว่า anoxic ในภาพอ่ะครับ ดังนั้นในกรองไม่ใช่มีแต่ก่ารสลายแบบใช้อากาศนะครับ




แต่ส่วนที่มันตันในฟองน้ำจริงๆมันมีแต่ลดไนเตรทอย่างเดียว

เข้าใจตรงกันไหมครับ  [เจ๋ง]
 

[Champies]

ผมไม่คิดว่ากรองแบบธรรมดาจะช่วยลดไนเตรทอย่างมีนัยยะสำคัญได้นะ
เพราะหลักการที่หนังสือเล่มนั้นอธิบาย มันขัดแย้งกันในตัวเอง

การย่อยสลายแบบไม่ใช้ออกซิเจนจะเกิดขึ้นในที่ที่มีออกซิเจนน้อย
แต่การหมุนเวียนน้ำในกรองธรรมดามันสูงมากจนลักษณะนั้นเกิดขึ้นได้ยาก

โอเค บริเวณที่เกิดอาการตันอาจจะมีบ้าง แต่บริเวณที่ว่านั้นก็มีพื้นที่ไม่มาก
เมื่อมีพื้นที่ไม่มาก ประกอบกับน้ำต้องไหลผ่านช้าๆ ทำให้ปริมาณน้ำที่
ผ่านกระบวนการลดไนเตรทในกรองธรรมดาเกิดขึ้นน้อยมาก

กรองที่ออกแบบมาสำหรับลดไนเตรทด้วยวิธีชีวภาพจะเป็นกรองที่มีขนาดใหญ่
พอสมควร และมีอัตราการไหลเวียนน้ำต่ำ ออกซิเจนจะได้เหลือน้อยๆ

ผมว่าในตู้อย่างที่เราๆ ใช้กัน ถ้ามีการเปลี่ยนน้ำเป็นประจำและปลูกไม้น้ำ
ไนเตรทจะไม่ใช่ปัญหาเลย เพราะนอกจากจะเปลี่ยนน้ำแล้ว เรายังเล็มตัดไม้น้ำ
เป็นการนำไนเตรทออกจากตู้กันอยู่แล้ว

การล้างแบบอย่าให้สะอาดเกินไป ผมว่ามีประโยชน์ตรงรักษาแบคทีเรียที่มี
ประโยชน์ให้ยังคงติดอยู่กับวัสดุกรองเยอะๆ มากกว่า

เห็นด้วยครับ กับประโยคนี้

"การล้างแบบอย่าให้สะอาดเกินไป ผมว่ามีประโยชน์ตรงรักษาแบคทีเรียที่มี
ประโยชน์ให้ยังคงติดอยู่กับวัสดุกรองเยอะๆ มากกว่า"

เพราะในทางปฎิบัติ ลักษณะทางกายภาพของกรองในปัจจุบันนั้นเื้อื้อต่อการเกิด Nitrosomonas มากกว่า

น่าเพิ่มปริมาณโซนอับ O2 ให้เกิดปฏิกิริยา Denitrification ในตู้ มากว่ามาลดการเกิด Nitrification ในกรอง

การอุดตันบ้างบางส่วนย่อมมีผลต่ออัตราการไหลของกรองไม่มากก็น้อย ซึ่งก็มีผลต่อเนื่องไปถึงการทำให้ประสิทธิภาพของ Nitirfication ลดลง

และเนื่องจาก ไนเตรทเป็นพิษไม่มาก พืชนำไปใช้เป็นปุ๋ยได้อีกต่างหาก ดังนั้น Nitrification จึงสำคัญมากกว่า

เพราะฉะนั้นประเด็นน่าจะคือ "การที่ฟองน้ำในกรองอุดตัน ไม่ใช่จะเกิดผลเสียเสมอไป"

การแต่ล้าง(แบบอย่าสะอาดเกินไป)เพื่อให้อัตราการไหลเวียนได้ดี จะดีกว่า

[aunnina]

ขอบคุณครับ เป็นสาระมั๊กมาก อย่างน้อยก้อถือว่าได้รื้อความรุ้มาให้มือใหม่ที่หาไม่เจอ ขอบคุณครับ

[Coffman]

โห 036 อันนี้ปีกว่าแล้ว ตอนนี้ซุ่มทำบทความใหม่อยู่นะครับ  อดใจรอนิดนุง อะไรๆก็รุมเร้า ไม่ได้นั่งแช่นานๆเลย

[MilL ★ GuitaRiSt (มิว)]

ขอบคุณมากครับ  [เจ๋ง]

[Bankcaramel]

โห 036 อันนี้ปีกว่าแล้ว ตอนนี้ซุ่มทำบทความใหม่อยู่นะครับ  อดใจรอนิดนุง อะไรๆก็รุมเร้า ไม่ได้นั่งแช่นานๆเลย

[on_026]ไม่้ต้องซุ่มเลยเดี๋ยวเข้าไปถามเลย [on_026]

[THEFOOL]

ขอบคุณครับผม