การเลือกซื้อต้นกระดุม
1.การเลือกซื้อกระดุม ควรเลือกที่เป็นใบน้ำมาแล้ว สังเกตุได้จากใบจะไม่หนา ไม่มัน และสีจะเขียวสว่างๆ ไม่ใช่สีเขียวคล้ำทึบ
และที่สำคัญที่สุด คือสภาพของต้นกระดุมที่ซื้อมา ไม่ควรมีอาการใบเหลือง โคนเหลือง รากไม่ดำไม่ใสละลายหรือมีสีน้ำตาลคล้ำ
ตรงราก โคนต้น หรือใจกลางต้น สำคัญมาก โดยมาก ที่ไม่รอดก็จะมาตรงจุดนี้ คือมีอาการช้ำติดเชื้อ เน่าง่าย
รากที่ดี ควรจะขาว ยาว ไม่หักช้ำขาดเป็นสีคล้ำๆ
ต้นกระดุมที่ปรับเป็นใบน้ำ และปลูกรอด ผ่านการปรับสภาพจากในร้านมาแล้ว รากจะยาวขาว ถ้ามาใหม่ๆ รากจะสั้นๆกุดๆคล้ำๆ
2.ไม่ควรซื้อต้นกระดุมที่มีขนาดใหญ่มากๆ แก่ อายุมากๆ
3.ไม่ควรซื้อต้นกระดุมที่มีดอก กระเปาะอ่อนของดอก หรือว่า โคนก้านดอก หรือผ่านการตัดดอกมาแล้ว
4.ควรเลือกต้นกระดุมที่รากยาวๆขาวๆ ไม่ใช่รากขาดๆเปื่อยๆสั้นๆกุดๆ ดูจากรูปข้างบน นั่นคือต้นใบน้ำ รากขาวสวยอึ๋ม ผ่านการปรับสภาพให้อยู่รอดในตู้ไม้น้ำมาแล้ว (ต้นอื่นๆรากจะยาวขาวใบเขียวสวย ยกเว้นต้นกระดุมไทยที่อยู่ทางด้านขวามือของเหรียญ ใบโคนต้นจะเหลืองๆ ต้นนี้เพิ่งเอามาจากธรรมชาติ ใบอ่อนปรับเป็นใบน้ำแล้ว
5.ควรสังเกตุโคนต้น บางร้านปลิดใบเก่าใบเหลืองๆทิ้งไปมาก ทำให้โคนลอยขาว อันตรายเสี่ยงต่อการติดเชื้อ ช้ำ เน่าเสียได้ง่าย
6.และควรสังเกตุใจกลางต้นกระดุมด้วย เนื่องจากบางครั้งการหนักมือในการกดปักดำปลูกต้นกระดุม อาจจะทำให้ใจกลางต้น ใบหัก ช้ำ และอาจะส่งผลให้ไม่รอด
เทคนิคการปลูกและการดูแลรักษา
การปลุกต้นกระดุม ถ้าอยากให้มันอยู่รอดในตอนแรกๆนั้น ผมแนะนำให้ปลูกด้วยกรวดก่อน ถ้าเอาลงดินปลูกเลย
บางทีดินปลูกที่แน่นๆ อาจจะทำให้รากกระดุมที่เอามาใหม่เน่าได้ง่ายและรุกลามไปจนทำให้ไม่รอดได้
ดังนั้นถ้าได้ต้นกระดุมมาใหม่และยังไม่แข็งแรงนัก ควรลงปลูกพักในวัสดุที่มีความพรุนสูง มีการถ่ายเทหมุนเวียนของน้ำและอากาศได้ดี ก่อนสักระยะเพื่อให้ไม้ได้ตั้งตัว
ส่วนต้นกระดุมที่ทำการปรับสภาพแล้วและมีสภาพที่แข็งแรง ก็สามารถเอาลงปลูกได้ในทันที
หลายๆท่านมักประสบปัญหาเกี่ยวกับการลงปลูกต้นกระดุม หากต้นกระดุมนั้นๆรากสั้น ก็มักจะทำการปักดำได้ยาก และมักหลุดลอยได้ง่าย
เทคนิคการปักดำต้นกระดุมไม่ให้หลุดลอยง่ายก็คือ ให้ปักดำแบบเฉียงๆ อย่าลงปลูกแบบตรงๆ
การปลูกให้ต้นเฉียงๆเอน ต้นกระดุมจะไม่หลุดลอยได้ง่าย ไม่ต้องกังวลว่ามันจะไม่สวย
ต้นกระดุมที่ลงปลูกเอียงๆจะปรับตัวให้ตรงเองได้อย่างรวดเร็วภายในไม่กี่วัน และจะฟื้นตัวได้เร็วอีกด้วย
หากมีรากที่ดำคล้ำหรือทีสีเหลืองน้ำตาลๆ ควรเล็มทิ้งด้วยกรรไกรคมๆไปบ้าง ไม่ควรเอาลงปลูกหากมีรากเน่าติดอยู่ จะทำให้มันเน่าตายทั้งต้นได้
และบางครั้ง การเอามาลอยทิ้งไว้ในตู้สักสามสี่วัน แล้วค่อยลงปลูก ก็จะทำให้มีงอกรากใหม่ออกมาก่อนการลงปลูกได้ ทำให้ฟื้นตัวเร็วขึ้น
การปักให้รากและต้นกระดุมไม่หลุดลอยได้ง่น เวลาปักดำ อย่าปักดำแบบทิ่มพรวดเดียวลงไปในวัสดุปลูก
ให้ทำการค่อยปักดำและให้สั่นๆเขย่าๆขยับๆไปด้วยในขณะที่กดลง จะทำให้รากกระจายตัว ดินและวัสดุปลูกกระจายตัวล้อมและยึดต้นแระรากได้ดีขึ้น
อีกอันหนึ่งที่สำคัญและทุกคนมักกังวล คือเรื่องการออกดอกของต้นกระดุม
หลายท่านกังวลาว่าเมื่อมันออกดอกแล้ว มันจะตายลาจากไป ซึ่งอันที่จริง ก็ไม่ได้เป็นกะทุกสายพันธุ์ของต้นกระดุม
บางสายพันธุ์เมื่อออกดอกแล้ว จะมีต้นใหม่แตกออกมารอบๆต้นแม่เดิม บางสายพันธุ์เมื่อออกดอกแล้วก็จะพักตัว บ้างก็รอด บ้างก็ละลายตายจากไป
ดังนั้น การเลือกซื้อต้นกระดุม จึงควรเลือกต้นที่ยังอ่อนๆ ต้นไม่โตแก่มาก ต้นที่ไม่มีดอก
หลายท่านมักเลือกซื้อต้นใหญ่ๆโต พอเอามาลงตู้ได้ไม่นานก็ออกดอกแล้วก็จากไป
ถ้ากระดุมของท่านออกดอก จะทำยังไง ตัดทิ้งดีไหม นี่คือคำถามที่มักถามกันบ่อยๆ
หลายๆท่านแนะนำให้ตัดทิ้ง ผมเองก็แนะนำให้ตัดทิ้งเช่นกันครับ แต่ไม่ใช่ทุกสายพันธุ์
ต้นกระดุมไทย มาโต๊ะกลอสโซ กระเทียมใบหว้าง ผมแนะนำให้ตัดทิ้งครับ
ควรตัดเมื่อมันเริ่มยาวโผล่พ้นความยาวของใบครับ ไม่ควรตัดเมื่อมันยังอ่อนๆ หรือว่ายาวมากแล้ว
การตัดเมื่อยังอ่อน จะเร่งให้มันออกดอกมากกว่าเดิม หรืออาจจะทำให้ใจกลางต้นบอบช้ำได้ง่าย
การตัดเมื่อยาว ดอกเริ่มเป็นตุ่มใหญ่ ต้นแม่มักจะอ่อนแอ เพราะถึงเวลาลาจากไปเสียแล้วครับ
การให้ปุ๋ย ก็ให้ปุ๋ยน้ำปุ๋ยฝังธรรมดาๆ อย่าไปให้ปุ๋ยออสโมโค๊ท สูตรเร่งดอก ก็แล้วกันน๊ะครับ
อันที่จริง การเลี้ยงกระดุม ไม่ควรให้ปุ๋ยมากนัก มันจะเป็นการเร่งให้มันอายุสั้น เนื่องจากโตเร็วเกินไป
กระดุมเป็นไม้ตามฤดูกาล และมีอายุ เป็นไม้ล้มลุก
กระดุมในไทยมีมาจากหลายแห่ง ไม่ว่าจะเป็นภาคกลาง เหนือ ใต้ อีสาน มีหมด
ฤดูกาลและสายพันธุ์ ก็เลยแตกต่างกันไป อย่างเช่นภาคกลาง ก็มักจะมีออกมาสองครั้ง ช่วงต้นหน้าฝนเดือนพฤษาคมถึงมิถุนายน และตุลาคม
และบางภาค ก็ช่วงปลายฤดูฝน กันยาถึงตุลาคม วึ่งช่วงนี้ ถ้าปีไหนน้ำมาก ก็มักจะได้ต้นที่เป็นใบน้ำกัน
ส่วนช่วงหน้าแล้ง หน้าหนาว ของจะน้อยหน่อย บางทีก็ได้ต้นแก่ๆ ไม่ก็ต้นใบบกกันครับ
ดังนี้นควรเลือกซื้อให้เหมาะกับเวลา ขนาด จำนาวและสายพันธุ์ที่ต้องการน๊ะครับ

มาโต๊ะ Eriocaulon Mato Grosso ต้นกลาง ออกดอกแล้วตาย ต้องตัดดอกทิ้ง
หลายคนว่าปลูกยากมาก ผมลองแล้ว ไม่ยาก ตู้สภาพดีๆแสงคาร์บอนถึงรอดง่ายกว่ากระดุมไทยอีก
ในภาพต้นหลัง กระดุมใบกว้าง(กระเทียม) ต้นเล้กด้านหน้ากระดุมไทย ทั้งสามชนิดต้องระวังการออกดอกครับ
เอาไว้ศึกษาต้นกระดุมได้มากกว่านี้ มีไรใหม่ๆ ผมจะเอาข้อมูลมาเพิ่มเติมให้อีกครับ