Aquarium? Terrarium? Vivarium? Paludarium? คืออะไร? ต่างกันตรงไหน?
ที่จริงมันก็คล้ายๆกันนั่นแหละครับ เรี่ยมๆเหมือนกัน
คืออีเรี่ยมๆ เนี่ย มันเป็น suffix -arium ที่ยืมมาจากภาษาลาติน ประเภทเดียวกับ -er, -ing, -ion
เช่น
Navigate หรือ นำทาง, หาเส้นทาง
Navigator เปลี่ยนตูดจาก e เป็น or ก็กลายเป็นเนวิเกเตอร์ หรือ พี่ติ๊ก เจษฎาภรณ์... เอ้ย ผู้นำทาง
Navigation เปลี่ยนเป็น ion ก็กลายเป็น การนำทาง
Navigating เปลี่ยนเป็น ing ก็กลายเป็น กำลังนำทาง
ฉะนั้นถ้าเราเติม -arium ที่หมายถึงพื้นที่ปิด พื้นที่จำกัด ลงไป ก็จะแปลว่า "xxxในพื้นที่จำกัด"
เช่น Aquarium ก็จะกลายเป็น Aqua (น้ำ) rium (ในพื้นที่จำกัด) หรือตู้ปลาที่เราคุ้นเคยกันนั่นเอง
น่าจะเข้าใจที่มาของเอี้ยมกันแล้วนะครับ ทีนี้เข้าเรื่องต่อ แล้ว Terrarium คืออะไร
Terrarium ก็มาจาก Terra ของลาตินที่แปลว่า "Earth" แล้วเติม -arium
ฉะนั้น Terrarium จึงหมายความว่า เป็นการจัดตู้ที่จำลอง "พื้นที่" ส่วนใดส่วนหนึ่งของพื้นดินหรือพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่ง
ซึ่งไอ้ Terrarium เนี่ย ลุง Nathaniel Bagshaw Ward แกเป็นตัวพ่อคนแรกที่เริ่ม ตั้งแต่ปี ค.ศ.1842
https://community.petco.com/t5/Habitat/120-gallon-terrarium/td-p/29730
แล้ว Vivarium ล่ะ?
Vivarium แปลจากภาษาลาตินตรงตัวได้เลยว่า "place of life" หรือที่อยู่ของสิ่งมีชีวิต
ฉะนั้น Vivarium จึงหมายถึงการจัดพื้นที่จำลองที่เน้นสิ่งมีชีวิตให้อาศัยอยู่
ดังนั้น Vivarium จึงอาจจะหมายถึง Aquarium หรือ Terrarium ที่จัดขึ้นเพื่อสิ่งมีชีวิตชนิดใดชนิดหนึ่งก็ได้ หรืออาจจะเป็นแค่กล่องหรือกรงที่จัดสภาพภายในให้คล้ายคลึงกับสภาพแวดล้อมของสิ่งมีชีวิตนั้นๆ
Display Vivarium tour and tips to grow a thriving tank
The Peninsula
งงยัง? ถ้างงไปดู Paludarium กันต่อ
Paludarium มาจากคำว่า palus ของลาติน ที่แปลว่า marsh, swamp หรือ หนองบึง
ดังนั้น Paludarium จึงหมายถึงการจัดสภาพแวดล้อมที่จำลองพื้นที่ที่ประกอบด้วยพื้นดินและน้ำ หรือจะเรียกว่าตู้ครึ่งบกครึ่งน้ำก็ได้
2011 AGA Aquascaping Contest - Entry #173
2011 AGA Aquascaping Contest - Entry #382
มันยังมีอีกนะ อย่างเช่น
Riparium ตู้ที่จำลองสภาพพื้นที่ชายฝั่งริมน้ำ โดยไม่มีส่วนที่เป็นพื้นดินโผล่พ้นน้ำ หรือมีนิดเดียว เน้นต้นไม้ที่ขึ้นในน้ำแต่มียอดโผล่พ้นน้ำ
Rimless Riparium (May 2013) HD
Insectarium หรือพื้นที่ที่เอาไว้เลี้ยงแมลง,แมงต่างๆเป็นหลัก
https://www.zoochat.com/community/media/insectarium.143431/
Penguinarium หรือพื้นที่สำหรับเลี้ยงเพนกวิ้นก็มีนะ
Penguinarium - Wikipedia
สรุป
Aquarium = ตู้ที่มีน้ำเยอะๆ
Terrarium = ตู้ที่จำลองพื้นที่, พื้นดิน
Vivarium = ตู้ที่จัดเพื่อวัตถุประสงค์หลักในการเลี้ยงสิ่งมีชีวิต
Paludarium = ตู้จำลองสภาพพื้นที่ที่เป็นหนองบึง มีน้ำ+พื้นดิน
Riparium = ตู้จำลองพื้นที่ริมน้ำ เน้นต้นไม้ที่ขึ้นในน้ำแต่มียอดโผล่พ้นน้ำ
แต่การทำงานอดิเรกลักษณะนี้มันมีความคาบเกี่ยว ปนเปกันได้ อย่างเช่น
ตู้ครึ่งบกครึ่งน้ำ พื้นดินกับน้ำอย่างละ 50% แล้วเราเลี้ยงกบ dart frog ในนั้น เราก็จะเรียกมันว่า Paludarium หรือ Vivarium ก็ได้ แล้วแต่ว่าเราเน้นอันไหน หรือจะเรียกว่าเป็น Paludarium/Vivarium ก็คงไม่ผิดกติกา ถ้าเราเน้นทั้งสองอย่าง
เข้าใจตรงกันนะ ไม่ต้องซ๊เรียส เค๊?
ที่จริงมันก็คล้ายๆกันนั่นแหละครับ เรี่ยมๆเหมือนกัน
คืออีเรี่ยมๆ เนี่ย มันเป็น suffix -arium ที่ยืมมาจากภาษาลาติน ประเภทเดียวกับ -er, -ing, -ion
เช่น
Navigate หรือ นำทาง, หาเส้นทาง
Navigator เปลี่ยนตูดจาก e เป็น or ก็กลายเป็นเนวิเกเตอร์ หรือ พี่ติ๊ก เจษฎาภรณ์... เอ้ย ผู้นำทาง
Navigation เปลี่ยนเป็น ion ก็กลายเป็น การนำทาง
Navigating เปลี่ยนเป็น ing ก็กลายเป็น กำลังนำทาง
ฉะนั้นถ้าเราเติม -arium ที่หมายถึงพื้นที่ปิด พื้นที่จำกัด ลงไป ก็จะแปลว่า "xxxในพื้นที่จำกัด"
เช่น Aquarium ก็จะกลายเป็น Aqua (น้ำ) rium (ในพื้นที่จำกัด) หรือตู้ปลาที่เราคุ้นเคยกันนั่นเอง
น่าจะเข้าใจที่มาของเอี้ยมกันแล้วนะครับ ทีนี้เข้าเรื่องต่อ แล้ว Terrarium คืออะไร
Terrarium ก็มาจาก Terra ของลาตินที่แปลว่า "Earth" แล้วเติม -arium
ฉะนั้น Terrarium จึงหมายความว่า เป็นการจัดตู้ที่จำลอง "พื้นที่" ส่วนใดส่วนหนึ่งของพื้นดินหรือพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่ง
ซึ่งไอ้ Terrarium เนี่ย ลุง Nathaniel Bagshaw Ward แกเป็นตัวพ่อคนแรกที่เริ่ม ตั้งแต่ปี ค.ศ.1842
https://community.petco.com/t5/Habitat/120-gallon-terrarium/td-p/29730
แล้ว Vivarium ล่ะ?
Vivarium แปลจากภาษาลาตินตรงตัวได้เลยว่า "place of life" หรือที่อยู่ของสิ่งมีชีวิต
ฉะนั้น Vivarium จึงหมายถึงการจัดพื้นที่จำลองที่เน้นสิ่งมีชีวิตให้อาศัยอยู่
ดังนั้น Vivarium จึงอาจจะหมายถึง Aquarium หรือ Terrarium ที่จัดขึ้นเพื่อสิ่งมีชีวิตชนิดใดชนิดหนึ่งก็ได้ หรืออาจจะเป็นแค่กล่องหรือกรงที่จัดสภาพภายในให้คล้ายคลึงกับสภาพแวดล้อมของสิ่งมีชีวิตนั้นๆ
Display Vivarium tour and tips to grow a thriving tank
The Peninsula
งงยัง? ถ้างงไปดู Paludarium กันต่อ
Paludarium มาจากคำว่า palus ของลาติน ที่แปลว่า marsh, swamp หรือ หนองบึง
ดังนั้น Paludarium จึงหมายถึงการจัดสภาพแวดล้อมที่จำลองพื้นที่ที่ประกอบด้วยพื้นดินและน้ำ หรือจะเรียกว่าตู้ครึ่งบกครึ่งน้ำก็ได้
2011 AGA Aquascaping Contest - Entry #173
2011 AGA Aquascaping Contest - Entry #382
มันยังมีอีกนะ อย่างเช่น
Riparium ตู้ที่จำลองสภาพพื้นที่ชายฝั่งริมน้ำ โดยไม่มีส่วนที่เป็นพื้นดินโผล่พ้นน้ำ หรือมีนิดเดียว เน้นต้นไม้ที่ขึ้นในน้ำแต่มียอดโผล่พ้นน้ำ
Rimless Riparium (May 2013) HD
Insectarium หรือพื้นที่ที่เอาไว้เลี้ยงแมลง,แมงต่างๆเป็นหลัก
https://www.zoochat.com/community/media/insectarium.143431/
Penguinarium หรือพื้นที่สำหรับเลี้ยงเพนกวิ้นก็มีนะ
Penguinarium - Wikipedia
สรุป
Aquarium = ตู้ที่มีน้ำเยอะๆ
Terrarium = ตู้ที่จำลองพื้นที่, พื้นดิน
Vivarium = ตู้ที่จัดเพื่อวัตถุประสงค์หลักในการเลี้ยงสิ่งมีชีวิต
Paludarium = ตู้จำลองสภาพพื้นที่ที่เป็นหนองบึง มีน้ำ+พื้นดิน
Riparium = ตู้จำลองพื้นที่ริมน้ำ เน้นต้นไม้ที่ขึ้นในน้ำแต่มียอดโผล่พ้นน้ำ
แต่การทำงานอดิเรกลักษณะนี้มันมีความคาบเกี่ยว ปนเปกันได้ อย่างเช่น
ตู้ครึ่งบกครึ่งน้ำ พื้นดินกับน้ำอย่างละ 50% แล้วเราเลี้ยงกบ dart frog ในนั้น เราก็จะเรียกมันว่า Paludarium หรือ Vivarium ก็ได้ แล้วแต่ว่าเราเน้นอันไหน หรือจะเรียกว่าเป็น Paludarium/Vivarium ก็คงไม่ผิดกติกา ถ้าเราเน้นทั้งสองอย่าง
เข้าใจตรงกันนะ ไม่ต้องซ๊เรียส เค๊?