ฝ้าผิวน้ำ สาเหตุและการแก้ไข

[บัง]

ฝ้าผิวน้ำ คือคราบขาวๆที่จับตัวกันอยู่บริเวณผิวน้ำในตู้ปลา จิ้มแล้วแตกเป็นแผ่นๆเหมือนน้ำแข็งขั้วโลกใต้แต่ไม่มีหมีขาวและแมวน้ำ ทำให้ตู้เราดูสกปรก ไม่ฝรดไฝล ไม่คลีน


รูปจาก http://aquariumpoetry.blogspot.com/

สาเหตุของฝ้าที่บริเวณผิวน้ำ คือ

1. ต้นไม้ที่เกิดอาการเครียด (ครับ ต้นไม้ก็เครียดเป็น ) เป็นสาเหตุของฝ้าผิวน้ำอันดับต้นๆเลย เมื่อต้นไม้เครียดจะปล่อยโปรตีนออกมา คราบของโปรตีนที่ลอยขึ้นมาสะสมกันอยู่บริเวณผิวน้ำและถูกแบคทีเรียกินสร้างโคโลนี่อยู่อาศัยกันจนเรามองเห็นเป็นคราบสีขาวๆ หรือเขียวๆ ถ้ามีตะไคร่ขึ้นไปจับอยู่ด้วย สาเหตุที่ต้นไม้เครียดก็มักจะมาจาก

1.1 แสงที่ได้มีคุณภาพไม่ดีพอ อาจจะสเปกตรัมไม่เหมาะกับที่ต้นไม้นั้นต้องการ ระยะเวลาเปิดที่น้อยเกินไปหรือมากเกินไป ไม่สมดุลกับปริมาณ CO2 ต้นไม้ก็จะเครียด

1.2 CO2 มีปริมาณไม่เพียงพอ หรือไม่สม่ำเสมอ หรือใช้เวลานานเกินไปกว่าที่ในน้ำจะมีปริมาณ CO2 ละลายอยู่ในระดับที่พืชต้องการ (อ่านเรื่อง พ104 ระบบคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) ได้ในลิ๊งนี้เลยครับ) เรื่องนี้จากประสบการณ์ส่วนตัวแล้ว ต้นไม้สามารถปรับตัวรับเรื่อง CO2 มาช้าได้ดีพอสมควร สาเหตุที่ทำให้ต้นไม้เครียดมากๆที่พบบ่อยจะเป็นที่ปริมาณ CO2 ไม่เพียงพอมากกว่า ซึ่งส่วนมากก็มักจะมาจากเราคิดว่าในตู้มี CO2 อยู่เพียงพอเพราะ นับจากจำนวนฟองที่ตัวนับฟอง แต่ไม่ได้ใช้ Drop checker ในการวัดปริมาณ CO2 ที่ละลายอยู่ในน้ำจริงๆ ฉะนั้นถ้าใครไม่เคยวัดก็วัดซะนะครับ จะได้รู้ว่าที่ปล่อยไปนี่มันละลายหรือเปล่า หรือถ้ายังไม่รู้ว่าดรอปเช็คเกอร์คืออะไร ก็อ่านได้ในบทความ Drop checker ใช้ให้ถูกใช้ให้เป็น เลยครับ

อีกสาเหตุหนึ่งก็คือ ปริมาณ CO2 ไม่พอเพราะ CO2 แบบยีสต์ที่ผสมไม่ดี ได้ก๊าซ CO2 ออกมาน้อยหรือมีก๊าซอื่นปนอยู่เยอะ อันนี้ก็ลองไปดูเรื่องความสะอาดของอุปกรณ์และวัตถุดิบนะครับ ยีสต์ที่หมักได้ดีจะต้องมีกลิ่นเหมือนเหล้าหมัก หวานๆ หอมๆ ถ้ามีกลิ่นเปรี้ยวหรือเหม็นคือมีแบคทีเรียไปอยู่แทนแล้วครับ อันนั้นจะไม่ได้ก๊าซ CO2 หรือได้น้อย ศึกษาเรื่องคาร์บอนไดออกไซด์จากยีสต์ได้ใน คาร์บอนจากยีสต์ ทำความเข้าใจ สูตร และวิธีทำ เลยครับ

1.3 อุณหภูมิสูงเกินไป อันนี้ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ต้นไม้เครียดได้ครับ



รูปจาก http://aquariumpoetry.blogspot.com/

2. อาหารปลามีไขมันมากเกินไป ถ้าเป็นฝ้าในตู้ปลาทั่วไปที่ไม่มีไม้น้ำ หรือมีไม้น้ำน้อยแต่ปริมาณปลาเยอะ สาเหตุอีกอย่างก็คืออาหารปลาที่ใช้มีไขมันอยู่มากเกินไป เลี้ยงปลาหนาแน่นเกินไป หรือให้อาหารในปริมาณที่มากเกินไป ทำให้ระบบกรองไม่มีประสิทธิภาพมากพอที่จะจัดการของเสียในระบบตู้ได้ทัน จนกลายเป็นคราบไขมันและโปรตีนไปสะสมอยู่บนผิวน้ำ

ซึ่งไม่ว่าสาเหตุจะมาจากอะไร ปริมาณฝ้าผิวน้ำจะยิ่งสะสมมากขึ้นอีกถ้า ระบบกรองของตู้นั้นมีขนาดเล็กเกินไป หรือ ชนิดและการจัดเรียงวัสดุกรองไม่เหมาะสม จนแบคทีเรียทำงานได้ไม่เต็มที่ อ่านเรื่องของระบบกรองเพิ่มเติมได้ใน ระบบกรองชีวภาพในตู้ปลาน้ำจืด และ พ105 ระบบกรองสำหรับตู้ไม้น้ำ


รูปจาก http://aquariumpoetry.blogspot.com/


อาการฝ้าระยะแรกๆ จะเป็นคราบบางๆแบบนี้ก่อน

วิธีการแก้ไข

1. แก้ไขที่ต้นตอ แน่นอนว่าวิธีการแก้ไขที่ดีที่สุดก็คือ แก้ไขที่ต้นเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการปรับเปลี่ยนการให้แสงและโคมไฟที่ใช้ ปรับปริมาณและวิธีการละลาย CO2 ลดอุณหภูมิ ฯลฯ ซึ่งต้องลองวิเคราะห์ตู้เราเอาเองว่ามันมีสาเหตุอะไรที่น่าจะใช่บ้าง


2. แก้ไขที่ปลายเหตุ ระหว่างที่เรายังหาสาเหตุไม่เจอ หรือยอมแพ้แล้ว เราก็ใช้วิธีการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าไปก่อนได้ครับ

2.1 ตักฝ้าออก หรือใช้ผ้า หรือกระดาษหนังสือพิมพ์ หรือทิชชู่แผ่นใหญ่ๆแบบที่ใช้ในครัว วางลงไปแล้วยกไปล้าง/ทิ้ง
2.2 ติดตั้งกรองฝ้า หรือถ้าเป็นกรองแขวนหรือกรองนอกให้ใช้หัวกรองฝ้าผิวน้ำมาต่อ หรือปรับท่อน้ำออกให้มันสูงกว่าผิวน้ำให้มันตีน้ำ ฝ้าก็หายไปเอง ถ้าเป็นตู้กั้นกรองก็ปรับระดับน้ำในกั้นกรองให้มันต่ำลงมาหน่อย ฝ้ามันจะได้ไหลลงไปได้ หรือติดพัดลมแรงๆ เอาแบบให้น้ำกระจาย ฝ้ามันก็หายไปได้นะ
2.3 ใส่สัตว์กินฝ้า เช่น ปลาสอด ปลาหางนกยูง

ลองเทียบสาเหตุดูกันนะครับว่าตู้เราพลาดตรงจุดไหน ปัญหาฝ้าแก้ไม่ยากครับ แต่ต้องวิเคราะห์หาสาเหตุให้เจอเท่านั้น