วันพุธที่ 13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2567 [12:11:07]

คาร์บอนจากยีสต์ ทำความเข้าใจ สูตร และวิธีทำ

คาร์บอนไดออกไซด์จากยีสต์

คาร์บอนยีสต์ คืออะไร?

คาร์บอนไดออกไซด์จากยีสต์ หรือที่จากนี้ไปเราจะเรียกว่า คาร์บอนยีสต์ เพื่อความสะดวก เป็นวิธีการผลิตก๊าซ CO2 ด้วยเชื้อยีสต์
 ที่เป็นสิ่งมีชีวิตประเภท Fungi ชนิดหนึ่ง ใช้กันอย่างแพร่หลายในการหมักเหล้า เบียร์ และเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอลล์อื่นๆ การผลิตคาร์บอนไดออกไซด์วิธีนี้เป็นหนึ่งในหลายวิธีที่ผู้เลี้ยงไม้น้ำนิยมใช้กัน สามารถทำได้ง่าย ใช้ต้นทุนต่ำ เพียงแค่ใช้เชื้อยีสต์หมักกับน้ำตาลทรายที่ละลายน้ำในขวดน้ำอัดลมพลาสติก เชื้อยีสต์ก็จะกินน้ำตาลและปล่อยก๊าซ CO2 ออกมา ตามไดอะแกรมการทำงานของเชื้อด้านล่าง



อธิบายภาพ: ยีสต์กินน้ำตาลเข้าไป และตดออกมาเป็น CO2 จบ [shock01]



คาร์บอนยีสต์ เหมาะกับใคร?

คาร์บอนไดออกไซด์จากยีสต์เป็นวิธีการผลิตก๊าซ CO2 ที่เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่สะดวกในการใช้ถังก๊าซ CO2 แต่ต้องการแหล่ง CO2 ที่ค่อนข้างสม่ำเสมอกว่าคาร์บอนน้ำ ซึ่งก็จะเหลืออยู่สองตัวเลือก คือ กรด+สารประกอบคาร์บอเนต ซึ่งต้องใช้อุปกรณ์ตั้งต้นและการทำความเข้าใจที่ค่อนข้างยุ่งยากกว่ายีสต์ ทำให้หลายคนเลือกใช้ยีสต์เป็นวิธีการผลิต CO2 เพราะง่ายและสะดวกในการหาวัตถุดิบมากกว่า



แล้วทำยังไง?

อุปกรณ์
  • สว่านหรือไขควง
  • กาวตราช้าง หรือซิลิโคน หรือกาวประเภท Epoxy
  • ขวดน้ำอัดลมพลาสติก ขนาด 2 ลิตร
  • ข้อต่อตรงของสายออกซิเจนตู้ปลา
  • สายออกซิเจน ประมาณ 30 ซม.
  • ตัวนับฟอง

ส่วนผสม
  • น้ำตาล 1 ถ้วย
  • เชื้อยีสต์ 1/4-1/2 ช้อนชา
  • น้ำสะอาด เติมในขวดน้ำอัดลมด้านบนให้ถึงคอขวด จะได้น้ำประมาณ 1.5 ลิตร

วิธีทำ

1. เติมน้ำลงในขวดน้ำอัดลมที่ล้างสะอาดแล้วจนเกือบถึงคอขวดตามภาพ เพื่อเป็นการตวงปริมาตรน้ำที่จะใช้



2. ตวงน้ำตาลด้วยถ้วยตวงมา 1 ถ้วย หรือประมาณ 200 กรัม ถ้วยตวงก็ซื้อชุดตวงมาซักอันนึงครับ แบบพลาสติกก็ 40-80 บาท เท่านั้น ตามห้างสรรพสินค้าทั่วไป หรือร้านไดโซก็มีครับ



3. เทน้ำลงในหม้อ ตั้งไฟให้เดือดพอประมาณ ใส่เส้นบะหมี่ลงไป... [hungry01] ไม่ใช่! ต้มน้ำเฉยๆพอ
ขั้นตอนนี้เป็นการฆ่าเชื้อที่อยู่ในน้ำ ซึ่งอาจจะทำให้การหมักยีสต์ล้มเหลวนะครับ ถ้ามั่นใจว่าน้ำสะอาดพอแล้วจะไม่ทำก็ได้



4. พอเดือดแล้วปิดไฟ เทน้ำตาลลงไป คนๆๆๆ ทิ้งไว้ให้เย็น ระหว่างนี้ไปทำฝากัน



5. เตรียมอุปกรณ์ ฝาขวดตะกี้ ข้อต่อตรง ซื้อตามร้านอุปกรณ์ อันละบาทสองบาท และตัวนับฟอง



ตัวนับฟองจะซื้อหรือทำเองก็ได้ ถ้าทำเองก็เป็นขวดเล็กออกมาอีกอันนึง แบบนี้



หน้าตาไม่สำคัญ มันมีไว้เพื่อกันไม่ให้อากาศจากข้างนอกไหลเข้าไปในขวดเท่านั้น อาจจะเพิ่มตัวกันย้อน กันน้ำในตู้ไหลย้อนเข้าขวดด้วยก็ได้ แต่ไม่จำเป็นเท่าไหร่ เพราะในระหว่างการใช้งานจะมีแรงดันจากก๊าซในชวดอยู่ตลอดเวลา แทบจะไม่มีโอกาสที่น้ำจะไหลกลับมาจากตู้ได้เลย

6. เจาะรูที่ฝาขวดด้วยดอกสว่านขนาด 4 มม. หรือใกล้เคียง ถ้าไม่มีจะใช้ไขควงลนไฟ หัวแร้ง เหล็กแหลม กรรไกร หรือเอาฟันแทะเอาก็ได้ ให้มันเป็นรูประมาณเอาข้อต่อสายออกซิเจนเสียบได้ฟิตๆพอดีๆ



7. ทิ่มเข้าไป!



เสียบแค่ตรงขอบมันแบบนี้ก็พอ



จะได้แบบนี้



9. เอากาวหยอด ในรูปผมใช้กาวตราช้างนี่แหละครับ หาง่ายดี ติดอยู่เหมือนกัน แต่จะไม่ทนเท่าอีพ็อกซี ซื้ออีพ็อกซี AB แบบใส ชุดละ 60-70 บาทก็พอแล้ว หรือกาวร้อนแท่งๆก็พอได้ครับ หรือจะไม่หยอดก็ได้แต่ต้องเจาะรูเล็กๆหน่อยแล้วยัดเข้าไป อาศัยแรงฟิตมันก็อยู่ได้



เสร็จแล้ว! ระหว่างรอกาวแห้ง เรากลับไปที่ส่วนผสมยีสต์กันต่อ



10. ตักน้ำสะอาดที่ไม่มีคลอรีนมานิดนึง น้ำกรองหรือน้ำดื่มได้ก็จะดี ตวงเชื้อยีสต์มา1/4 ช้อนชา หรือจะครึ่งช้อนชาก็ได้ ใส่ลงในน้ำ ทิ้งไว้ให้ขึ้นฟองเล็กน้อย เป็นการปลุกอารมณ์ให้เชื้อพร้อมจะทำงาน ทำให้เชื้อแข็งแรงกว่า แต่จะข้ามขั้นตอนนี้ไปก็ได้ถ้าขี้เกียจ แต่ก๊าซอาจจะออกช้าหน่อย



ยีสต์ก็เป็นยีสต์ทำเบเกอรี่นี่แหละครับ ซื้อมาจากเทสโก้โลตัส ถ้าเป็นยีสต์สำหรับทำไวน์หรือแชมเปญก็จะดีกว่า แต่มันหายาก มีอันนี้ก็ใช้อันนี้แหละ หรือถ้าแถวบ้านใครมีร้านขายอุปกรณ์ทำขนม หรือใกล้ห้างที่มีแผนกอุปกรณ์เบเกอรี่ที่ไม่ใช่กะโหลกกะลาแบบตามบิ๊กซ๊โลตัส ก็จะมียีสต์แบบเป็นห่อใหญ่ประมาณครึ่งโล ราคา 90-150 บาท ก็จะคุ้มกว่าแบบขวดนี้มากครับ ได้เยอะกว่าบาน





ยีสต์แบบนี้ก็ทำงานดีมากเลยครับ ห่อละ 80-100บ. คุ้มกว่าแบบขวดเล็กๆเยอะ ถ้าจะทำเป็นประจำซื้อแบบนี้เลยครับ

11. เอายีสต์ที่ปลุกแล้ว เทผสมลงไปกับน้ำตาลละลายน้ำที่เราพักไว้จนเย็นแล้ว แล้วกรอกใส่ขวด



12. ประกอบฝาปิดเข้าไป เท่านี้ก็เสร็จแล้วครับ เอาไปประกอบกับชุดละลายก๊าซได้เลย รอสักสองสามชั่วโมงก็มักจะเริ่มออกแล้ว หรืออย่างมากก็ไม่เกินครึ่งวัน ตัวละลายที่เหมาะกับคาร์บอนยีสต์ก็จะเป็นพวกที่ไม่ต้องใช้แรงดันอย่างกระบอกปั่น ขั้นบันได และตัวกัก พวกดิฟก็ใช้ได้ครับ แต่เสี่ยงที่จะเกิดอุบัติเหตุขวดแตกขวดระเบิดได้มากกว่า





การแก้ปัญหาในกรณีก๊าซไม่ออก

  • อาจจะแค่ออกช้าครับ อากาศเย็นๆหรือเชื้อไม่แข็งแรงก็อาจจะต้องใช้เวลาหน่อย ให้ทิ้งไว้ซัก 1 วัน
  • ถ้าเกินกว่าวันนึงแล้วยังไม่ออกให้เช็ครอยรั่วที่ฝากับข้อต่อด้วยน้ำยาล้างจานหรือผงซักฟอกผสมน้ำตีฟองนะครับ
  • ถ้าเช็คแล้วไม่รั่วแแต่ก็ไม่ออก แสดงว่าฟาวล์แล้วครับ ถ้าไม่ได้ปลุกยีสต์ก่อนให้ให้เช็คว่ายีสต์ยังใช้ได้อยู่หรือเปล่าด้วยการผสมน้ำทิ้งไว้แบบเดียวกับการปลุกยีสต์นะครับ
  • ถ้ายีสต์ใช้ได้แต่ไม่ออก ก็น่าจะมีการผิดพลาดเรื่องน้ำที่อาจจะมีคลอรีนเยอะไปหรือต้มแล้วไม่ได้ทิ้งไว้ให้เย็น
  • ลองเปิดฝาออกมาดม ถ้ามีกลิ่นเปรี้ยวๆเหมือนน้ำส้มสายชู แสดงว่าน้ำมีการปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งจะได้น้ำส้มแทนนะครับ ทำใหม่ให้สะอาดกว่าเดิม อาจจะต้องนึ่งขวดหรือหาขวดใหม่ด้วยครับ



แนะนำให้อ่านบทความของคุณ Coffman เพิ่มเติมด้วยนะครับ

คาร์บอนยีสต์: จากเริ่มต้น จนเสร็จสมบูรณ์

คาร์บอนยีสต์: DIY เพียง 6 Step เพื่อทำชุดขวดคาร์บอนไดออกไซด์ยีสต์ ภายใน 20 นาที

คาร์บอนยีสต์: ขวดยีสต์ยังรั่วกันอยู่หรือเปล่า เพิ่มอีก 50 สต. แก้ปัญหาได้
« แก้ไขครั้งสุดท้าย: 19/09/2562 [08:38:33] โดย บัง »
ขอความกรุณาปิด Ad-Blocker เวลาเปิดเว็บนี้ด้วยครับ
เว็บไซต์ของเรามีรายได้เพียงทางเดียวคือรายได้จากการโฆษณา และหนึ่งในช่องทางโฆษณาของเราคือ Google adsense หากคุณใช้ โปรแกรมหรือตัวเสริมที่บล็อกโฆษณาประเภท Ad-Blocker กับเว็บของเรา ก็จะทำให้ทางเว็บขาดรายได้ส่วนนี้ไป โฆษณาที่ทางเว็บเลือกก็เป็นแบบที่ไม่รบกวนผู้ใช้งานมากนักอยู่แล้ว ไม่ชอบก็เลื่อนผ่านๆไปได้ครับ ดังนั้นขอความกรุณาใส่ c1ub.net ไว้ใน whitelist ของโปรแกรมหรือปิดการทำงานของโปรแกรมบล็อกโฆษณาด้วยครับ (หากคุณเห็นข้อความนี้โดยที่ไม่ได้ใช้โปรแกรม Ad-Blocker ใดๆ รบกวนจิ้ม --> ส่ง PM บอกแอดมิน ทีครับ)
สอบถามหน่อยครับ ตัวนับฟองแบบนี้ใช้ยังไงหรอครับผม ของขุณครับ
สอบถามหน่อยครับ ตัวนับฟองแบบนี้ใช้ยังไงหรอครับผม ของขุณครับ

ใส่น้ำเข้าไปครับ
สอบถามครับ ตัวนับฟองจำเป็นต้องขวดเล็กขวดใหญ่ยังไงไหมครับ ปริมาณน้ำมีผลต่อความดันจากตัวขวดยีสต์ไหมครับ
สอบถามครับ ตัวนับฟองจำเป็นต้องขวดเล็กขวดใหญ่ยังไงไหมครับ ปริมาณน้ำมีผลต่อความดันจากตัวขวดยีสต์ไหมครับ

ในความเห็นผมนะครับ ตัวนับฟองสำหรับยีสต์จะใส่หรือไม่ใส่ก็ได้ครับ เพราะยีสต์มันควบคุมการปล่อยไม่ได้เหมือนแบบถังครับ  [smile03]
ของผมทำยีสต์โค๊กสองลิตรสองขวดก็ไม่ใส่ครับ [smile03]

ปริมาณน้ำผมก็ใส่เท่าตามรูปนี่แหละครับ
ผมว่าถ้าใส่น้ำมากจนพื้นที่เหลือน้อย  ก๊าสที่ออกมันจะพุ่งตรงไปที่ขวดกักเร็วไปหน่อยครับ
ในช่วงแรกที่น้ำตาลยังมาก และยีสต์ทำงาน อาจทำให้ฝาขวดกักฉีกรั่วได้นะครับ  [smile04]
คือให้มีก๊าสค้างในที่ว่างอยู่บ้างให้เพียงพอครับแล้วมันจะค่อยๆปล่อยลงขวดกักครับ
<ของผมใช้พร้อมกันสองขวดเลยต้องกลัวข้อนี้ใว้ก่อนครับ>

อีกอย่างทริคเล็กๆของผมคือผมใช้น้ำตาลแบบไม่ได้ฟอกสีครับ
เคยลองเทียบดูแล้วน้ำตาลแบบไม่ฟอกสีแบบนี้ก๊าสจะออกได้นานกว่าแบบฟอกขาวสักเกือบๆสองอาทิตย์ได้น่ะครับ [smile04]

ส่วนหัวดิฟ ผมลองดูแล้ว แบบเซรามิคออกฟองละเอียดกว่าแบบแก้วอ่ะครับ ฟองเล็กสวยงามเลยอ่ะครับ
แค่มันไม่สวยเท่าแบบแก้วแค่นั้นเอง
« แก้ไขครั้งสุดท้าย: 10/07/2561 [21:17:04] โดย GAMMARAY »
ในความเห็นผมนะครับ ตัวนับฟองสำหรับยีสต์จะใส่หรือไม่ใส่ก็ได้ครับ เพราะยีสต์มันควบคุมการปล่อยไม่ได้เหมือนแบบถังครับ  [smile03]
ของผมทำยีสต์โค๊กสองลิตรสองขวดก็ไม่ใส่ครับ [smile03]

ปริมาณน้ำผมก็ใส่เท่าตามรูปนี่แหละครับ
ผมว่าถ้าใส่น้ำมากจนพื้นที่เหลือน้อย  ก๊าสที่ออกมันจะพุ่งตรงไปที่ขวดกักเร็วไปหน่อยครับ
ในช่วงแรกที่น้ำตาลยังมาก และยีสต์ทำงาน อาจทำให้ฝาขวดกักฉีกรั่วได้นะครับ  [smile04]
คือให้มีก๊าสค้างในที่ว่างอยู่บ้างให้เพียงพอครับแล้วมันจะค่อยๆปล่อยลงขวดกักครับ
<ของผมใช้พร้อมกันสองขวดเลยต้องกลัวข้อนี้ใว้ก่อนครับ>

อีกอย่างทริคเล็กๆของผมคือผมใช้น้ำตาลแบบไม่ได้ฟอกสีครับ
เคยลองเทียบดูแล้วน้ำตาลแบบไม่ฟอกสีแบบนี้ก๊าสจะออกได้นานกว่าแบบฟอกขาวสักเกือบๆสองอาทิตย์ได้น่ะครับ [smile04]

ส่วนหัวดิฟ ผมลองดูแล้ว แบบเซรามิคออกฟองละเอียดกว่าแบบแก้วอ่ะครับ ฟองเล็กสวยงามเลยอ่ะครับ
แค่มันไม่สวยเท่าแบบแก้วแค่นั้นเอง
นับฟองควรมีครับ แต่มันจะไม่ทำหน้าที่นับฟอง มันจะทำหน้าที่ขวดฆ่ายีสไม่ให้ลงตู้
จากที่ผมลอง เอาคาร์บอนน้ำใส่นับฟองดีสุด สวยใส ตะไคร่ไม่ขึ้น ฆ่ายีสต์เกลี้ยง
เคยมาแล้ว ยีสเกาะหัวดิฟ พริ้วสวยเลย
นับฟองควรมีครับ แต่มันจะไม่ทำหน้าที่นับฟอง มันจะทำหน้าที่ขวดฆ่ายีสไม่ให้ลงตู้
จากที่ผมลอง เอาคาร์บอนน้ำใส่นับฟองดีสุด สวยใส ตะไคร่ไม่ขึ้น ฆ่ายีสต์เกลี้ยง
เคยมาแล้ว ยีสเกาะหัวดิฟ พริ้วสวยเลย

อืม ขอบคุณสำหรับข้อมูลเพิ่มเติมอีกแนวคิดนะครับ 
ก็คือใช้นับฟองเป็นตัวกักยีสต์ด่านแรกก่อนไปขวดกักด่านสองใช่มั้ยครับ [smile01]
อืม ขอบคุณสำหรับข้อมูลเพิ่มเติมอีกแนวคิดนะครับ 
ก็คือใช้นับฟองเป็นตัวกักยีสต์ด่านแรกก่อนไปขวดกักด่านสองใช่มั้ยครับ [smile01]
นับฟองนั่นแหละครับ คือขวดกัก ไม่มีด่านสองละ
แนะำหัวดิฟที่เหมาะกับคารบอนยีสหน่อยครับ
« แก้ไขครั้งสุดท้าย: 29/08/2561 [08:06:28] โดย บัง »
แนะำหัวดิฟที่เหมาะกับคารบอนยีสหน่อยครับ

ตอนนี้ผมชอบเซรามิคแบบนี้ครับ ผมว่าออกละเอียดกว่าแบบแก้วครับ  [smile04]


ส่วนอันนี้วิธีทำความสะอาดหัวดิฟครับ
https://aqua.c1ub.net/forum/index.php?topic=148337.0
ทำตามวิธีด้านบนไม่ต้องใช้ผงฟูใช่ไหมครับ แล้ว 1 ขวดอยู่ได้กี่วันครับผม
ทำตามวิธีด้านบนไม่ต้องใช้ผงฟูใช่ไหมครับ แล้ว 1 ขวดอยู่ได้กี่วันครับผม

ลิ๊งค์ข้างล่างนี้บอกประโยชน์ของผงฟูใว้ครับ
https://aqua.c1ub.net/home/index.php?topic=2995.0

ส่วนหนึ่งขวดสำหรับผม ใช้ขวดโค๊กสองลิตร
อยู่ได้ประมาณเดือน ถึงเดือนครึื่งครับ  [smile01]
พี่ๆพอมีลิงค์สำหรับมือใหม่ไหมครับ พอดีผมจะเริ่มปลูกวันเสาร์นี้ว่าจะไปเดินซื้อของจตุจักร [smile03]หาอ่านจากหลายที่แต่ยังกลัวพลาดอยู่เลย [cry01]
พี่ๆพอมีลิงค์สำหรับมือใหม่ไหมครับ พอดีผมจะเริ่มปลูกวันเสาร์นี้ว่าจะไปเดินซื้อของจตุจักร [smile03]หาอ่านจากหลายที่แต่ยังกลัวพลาดอยู่เลย [cry01]

ไปที่หน้าเวปนะครับ
มุมบนซ้ายที่เขียนว่า บทความ เลยครับ  [smile01]
ข้างในนั้นมีบทความพื้นฐานให้อ่านเยอะเลย  [smile04]

อ่านทำความเข้าใจบทความเสร็จ
พวกรายละเอียดอย่างอื่นที่ในบทความอาจไม่มี
ก็เข้าไปหาต่อได้ที่ช่องค้นหาได้เลยครับ อยากรู้อะไร พิมพ์เข้าไปเลย  [smile03]



ผมก็ใช้วิธีนี้แหละ อิอิอิ  [smile04]
« แก้ไขครั้งสุดท้าย: 13/02/2562 [10:45:14] โดย GAMMARAY »
ผมทำตามทุกอย่างแล้วแต่แรงดัน ดันถึงหัวดิฟไม่ไหวอ่าคับ1วันแล้ว😅