คุยเรื่องตู้ทะเล

[ณชช โคม ปะการัง]

แสงยูวี (UV light) สิ่งจำเป็นสำหรับปะการัง หรือ แค่ลูกเล่นสนุกๆ ในโคมไฟ โดย ณชช โคม ปะการัง

เป็นที่ทราบดีอยู่แล้วว่า แสงยูวี หรือ รังสีเหนือม่วงนั้นเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อส่งมีชีวิตที่รูปแบบ ตั้งแต่การเผาไหม้ผิวหนังเมื่อแสงยูวีมาพร้อมกับรังสีความร้อนจากดวงอาทิตย์ กลไกการเหนี่ยวนำโครโมโซมให้เกิดมิวเทชั่นจนนำไปสู่มะเร็ง รวมถึงสิ่งของบางชนิด อย่างเช่น พลาสติกที่ถูกย่อยโครงสร้างพันธะภายในโดยแสงยูวี ความรุนแรงและความอันตรายแบ่งได้ตามระดับช่วงคลื่น (wavelength) ต่างๆ โดยสามารถแบ่งออกเป็นได้ 3 ระดับ คือ UV-A UV-B และ UV-C

UV-A ที่ความยาวช่วงคลื่นระหว่าง 315-400 นาโนเมตร
แสงในช่วงคลื่น UV-A เป็นช่วงแสงที่มีมากในธรรมชาติ หรือเรียกว่าเป็นแสงแบบสามัญเลยก็ว่าได้ ร่างกายของมนุษย์สามารถตอบสนองด้วยการสร้างเม็ดสีขึ้นมาในเวลาที่ไปอาบแดดตามชายหาด หรือลักษณะผิดคล่ำเมื่อออกไปในสถานที่ที่แดงแรงๆ ซึ่งอาจจะส่งผลให้เกิดสภาวะผิวไหม้แดดขึ้นได้ ซึ่งในชั้นบรรยากาศ atmosphere สามารถป้องกันการผ่านทะลุมาได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น

UV-B  ที่ความยาวช่วงคลื่นระหว่าง 280-315 นาโนเมตร
ความความรุนแรงและอันตรายยกให้เจ้า UV-B นี้ไปเลย ความเข้มข้นของพลังงานในช่วงคลื่นนี้ สามารถส่งผลให้เกิดกลไกการเหนี่ยวนำโครโมโซมให้เกิดมิวเทชั่นจนนำไปสู่มะเร็ง หรือเรียกง่ายๆว่า ทำให้พันธะ DNA ภายในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตอ่อนแอลงนั้นเอง ผลก็คือกลายพันธุ์ เกิดความไม่สมบูรณ์ของเซลล์

UV-C  ที่ความยาวช่วงคลื่นระหว่าง 200-280 นาโนเมตร
ที่สุดของความรุนแรงและอันตรายมากกว่า UV-A และ UV-B ยกให้เจ้า UV-C เรียกได้ว่าหายนะของเหล่าสิ่งมีชีวิตทุกชนิดบนโลก เพียงแค่ได้รับเพียงน้อยนิด ก็ถูกทำลายอย่างราบคาบ หรือหลงเหลืออยู่เพียงน้อยนิด แม้กระทั้งเจ้าสิ่งมีชีวิตเหล่าจุลชีพก็ไม่เหลือหลอด  UV-C จะพบใน หลอดไฟฆ่าเชื้อโรค (germicidal lamps) และในเครื่องทำสเตอไลน์แบบยูวี (UV sterilizers) ตามโรงพยาบาลเป็นที่นิยมใช้กัน

แล้วแสงยูวีจำเป็นต่อปะการังไหม?
จำเป็นอย่างยิ่ง แต่จะต้องให้ในความเข้มแสงที่เหมาะสม และช่วงเวลาที่พอเหมาะ ในโคม Metal halide ที่นิยมใช้มากันทุกยุคทุกสมัยในวงการตู้ทะเล จะปลดปล่อยแสงยูวีออกมาจากสภาวะ Electric Arc ของไส้หลอด ส่งผลกับพวกปะการังโครงแข็งทำให้เกิดสภาวะการฟองสีของพวกสาหร่าย Zooxanthellae ซึ่งไม่สามารถปรับตัวตามแสง เมื่อไม่มีสาหร่ายกลุ่มนี้อยู่จึงทำให้สีของพวกโครงแข็งดูสดขึ้น เพราะหามีสาหร่ายพวกนี้อยู่จะทำให้ปะการังโครงแข็งมีสีคล้ำนั้นเอง  โดยธรรมชาติของปะการังต้องการแหล่งพลังงานจากแสงอาทิตย์ เพื่อใช้ในกระบวนการสร้างอาหารเพื่อเลี้ยงตัวเอง และส่วนมากปะการังจะอยู่บริเวณน้ำตื้น ทำให้ได้รับแสงยูวีทั้ง UV-A และ  UV-B เป็นที่แน่นอนว่าแสงยูวีทั้งสองชนิดสามารถสร้างความเสียหายในระดับเซลล์ และเป็นอันตรายต่อเนื้อเยื่อของปะการังโดยตรง ปะการังจะเกิดกระบวนการป้องกันตัวเอง โดยสร้างกลุ่มเม็ดสีขึ้นมาเพื่อป้องกันตัวเองจากการทำลายโดยแสงยูวี มันเกิดขึ้นในพวกปะการังของอ่อนทั่วไป แสงยูวีจึงเป็นการกระตุ้นให้ปะการังกลุ่มของอ่อนมีสีสันสดมากขึ้น หลักการคล้ายๆก็คนอาบแดด ถ้าผิวถูกแสงยูวีเผา หรือเกิดการไหม้แดด ร่างกายก็จะตอบสนองโดยการสร้างเม็ดสีขึ้นมาปกป้องตัวเซลล์เอง ส่วนในพวกโครงแข็งก็เช่นกันที่จะสร้างส่วนปกป้องแสงยูวีขึ้นมา เพื่อลดการทำลายและความอันตรายของแสงยูวีลง แต่จะยอมให้แสงบางส่วนในช่วงคลื่นที่ปลอยภัยเข้าสู่ตัวเซลล์ได้เพื่อให้สาหร่าย Zooxanthellae ภายในเซลล์ปะการังสามารถสร้างอาหารได้ จากกระบวกการสังเคราะห์ด้วยแสงนั้นเอง ส่วน UV-C เราจะไม่กล่าวถึง เพราะมันได้ถูกดูดซับและสะท้อนกลับจากชั้นโอโซน แต่ถ้าหากหลุดรอดลงมา ปะการังจะเกิดการฟองขาวและตายในที่สุด ทั้งของอ่อนและโครงแข็งทุกชนิด เพราะปะการังไม่สามารถตอบสนองทันการณ์ต่อการป้องกันรังสีชนิดนี้ รวมถึงสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นๆ ด้วย

พูดถึงโคม Metal halide แล้ว ขอเข้าเรื่องพูดถึงหลอด LED กันบ้าง ที่กำลังเป็นที่นิยมกัน ทั้งในเรื่องแสงสีที่สามารถปรับเปลี่ยนได้ตามความต้องการ ความร้อนที่น้อยกว่า และค่าไฟที่ประหยัดมากกว่าเล็กน้อย ปกติแล้วในหลอด LED จะให้แสงอยู่ในช่วงคลื่น 400-700 นาโนเมตร ซึ่งเป็นช่วงคลื่นปกติที่ตามนุษย์สามารถมองเห็นได้ ซึ่งในหลอด LED นั้นจะไม่ปลดปล่อยแสงยูวีทุกชนิดเลยแม้แต่น้อย ลองสังเกตหลอดไฟ LED ว่าทำไมถึงไม่มีแมลงตอม เพราะมันไม่ปลดปล่อยแสงยูวีนั้นเอง แล้วจะทำอย่างไรที่จะใช้ LED เลี้ยงปะการังแล้วให้มีแสงยูวีด้วย คำตอบคือ หลอด UV LED ซึ่งถูกสร้างขึ้นมาเพื่อให้แสงยูวีโดยเฉพาะ จึงเป็นเหตุผลว่าทำไม? สูตรไฟของ EasyHomeLED.com  ถึงต้องมีหลอด UV อยู่ด้วย แล้วหลอดที่ใช้ก็ต้องเป็น UV-A ที่อยู่ในช่วงคลื่น 395-400 นาโนเมตร ให้แสงสีม่วงฟ้าจางๆ เพื่อให้ไฟ LED สามารถเลี้ยงปะการังได้ผลดีกว่าไฟปกติที่มีขายตามท้องตลาด ช่วยในเรื่องขับสีสันปะการังให้ดูสดใสขึ้น และช่วนให่ปะการังสามารถสร้างอาหารจากกระบวนการสังเคราะห์แสงได้ดีขึ้น