หน้าหลัก
ค้นหา
บทความ
คำนวณ
ล๊อกอิน
สมัครสมาชิก
Sat 20/Apr/2024
เอาละครับหลายคนคงสงสัยว่าอะไรที่ทำให้เป็นโรคนี้ นั่นก็คือไรทะเล ทำไมผมถึงบอกเช่นนี้ ไม่ได้มั่วนะ มีข้อมูลแหล่งที่มาครับ ข้อมูลนี้ อ้างอิงจาก นิตยสาร อะควา Vol.2 no.15 ประจำเดือน พฤศจิกายน 2546 พอดีว่าวันนั้นจะเข้าห้องน้ำเลยไปรื้อๆชั้นหนังสือมั่วๆดู ได้เล่มนี้มา นั่งไป อ่านไป จนมาท้ายเล่ม มาเจอบทความนี้เข้า เห็นว่ามีประโยชน์ จึงต้องมาเผยแพร่กันหน่อยครับ
โรคท้องมาน
อาการ
ท้องบวมผิดปกติปลามีอาการซึม เบื่ออาหาร สีเปลี่ยนในบางราย ในรายที่เป็นรุนแรงอาจมีของเหลวไหลออกจากรูทวารได้
สาเหตุการเกิดโรค แยกได้เป็น 3 กรณี
1. เกิดจากเชื้อแบคทีเรียในกลุ่ม Steptococcus spp. ซึ่งสามารถพบได้ทั่วไหในแหล่งน้ำและดินโคลนในธรรมชาติ ท้องมาน ลักษณะนี้จะมาอาการรุนแรงและรวดเร็ว พบว่ามีสัดส่วนการสูญเสียปลาสูงสุดในกลุ่มอาการเดียวกัน อาจจะพบการตกเลือดหรือมีของเหลวไหลออกทางรูทวารร่วมด้ววย
2. เกิดจากสารพิษของเชื้อรา เช่น สาร Alfatoxins จากเชื้อราสีน้ำเงินแกมเขียวพวก Aspergillus favus เป็นต้น สารพิษเหล่านี้มักพบได้ในอาหารที่ผลิตด้วยวัตถุดิบคุณภาพต่ำ วัตถุดิบพวกเมล็ดพืชที่ให้น้ำมัน อย่างเช่นถั่วเหลือง หากเก่าหรือเก็บในที่ชื้นสูง จะพบเชื้อราได้ การเก็บรักษาอาหารที่ผลิตสำเร็จรูปมาแล้วในที่ร้อนและชื้น ก้มีโอกาสเสี่ยงต่อเชื้่อราเช่นกัน ท้องมานลักษณะนี้่มีอาการโลหิตจางร่วมด้วย จะเห็นร่างการปลามีสีซีดจาง หรือเข้มผิดปกติ
3. เกิดจากการได้รับอาหารที่ไม่เหมาะสมกับสภาพทางชีวะวิทยาของปลากัด ในธรรมชาติปลากัดเป็นปลากินแมลงขนาดเล็ก ดังนั้นอาหารที่ให้ปลากัดควรเป็นอาหารที่มีกากไยและโปรตีนสูงกว่าอาหารปลาพวกอื่นๆ ถ้ากากาอาหารมีไม่เพียงพอลำไส้ของปลากัดอาจทำงานไม่ปกติ
4. เกิดจากการให้กินอาร์ทีเมียเต็มวัย ติดต่อกันเป็นเวลานานเพาะอาร์ทีเมียเต็มวัยจะมีเกลือสะสมในปริมาณสูง เนื่องมาจากการเลี้ยงในน้ำเค็มจัด(>70ppt.)เมื่อปลากัดกินเข้าไปในปริมาณมากต่อเนื่อง จะเกิดอาการไตวายชั่วคราวได้ เนื่องจากต้องขับเกลือออกจากเลือดจำนวนมาก กรณีนี้สามารถพบในปลาเล็กชนิดอื่นที่กินอาร์ทีเมียเต็มวัยได้เช่นกัน เพราะอัตราส่วนระหว่างอาหารและเกลือต่อน้ำหนักร่างกายมีค่าสูงมาก
การป้องกัน
1. จัดการในการเลี้ยงให้ดี มีการถ่ายน้ำเป็นประจำ เก็บรักษาอาหารให้ถูกวิธี ใช้อาหารสำหรับปลากัดในการเลี้ยง เลือกใช้อาหารสดที่ปลอดภัยทางชีวภาพ(save from biohazrad)
2. เลี้ยงเดี่ยว ลดความเครียดในการเลี้ยง หรือเลี้ยงเลียนแบบธรรชาติ
การรักษา
1. ในทุกกรณีให้งดอาหาร และถ่ายน้ำก่อนอันดับแรก
2. แต่ในกรณีติดเชื้อแบคทีเรีย ให้ใช้ยาอีรีโทมัยซิน (erythromycin) ผสมอาหารให้กินในอัตราส่วน 10 มิลลิกรัม/ตัว/วัน ต่อเนื่อง 10 วัน วิธีนี้เป็นวิธีที่ดีที่สุด แต่กระทำได้ยากและยามีราคาแพง (อาจจะแพงกว่าปลาเสียอีก) การหันมาใช้ยาปฏิชีวนะอื่นๆ จึงเป็นอีกทางเลือก แม้ไม่ดีเท่าก็ตาม เช่น การใช้ยาออกซี่เต็ตตร้าซัยคลิน (oxytetracyclin) 15ppm หรือซัลฟานิลามาย (sulfanilamide) 100-250 ppm. แช่ตลอดติดต่อกัน 7-10 วันและงดอาหารเตรียมน้ำใส่ยาใหม่ทุกวัน
ข้อแนะนำเกี่ยวกับอาหารสดบางชนิด
1. ไรแดง หนอนแดง ลูกน้ำ อาหารสดเหล่านี้มักได้มาจากแหล่งน้ำสกปรก เสี่ยงต่อการเป็นพาหะนำเชื้อโรคสูง ก่อนนำมาใช้จึงควร ล้างด้วยด่างทับทิม 1ppt นาน 1- 2 นาที (สีม่วงเข้ม) และล้างน้ำจืดอีกครั้งก่อนนำไปให้กิน
2. อาร์ทีเมียตัวเต็มวัย ไม่ควรให้กินติดต่อกันเป็นเวลานานควรเปลี่ยนอาหารเป็นประจำ เพราะการล้างอาร์ที่เมียตัวเต็วัยด้วยน้ำจืดไม่มีผลในการลดปริมาณเกลือในร่างอาร์ทีเมียเท่าไรนัก
เอาละครับ จบแล้ว เหนื่อยเลย อ่านไปพิมพ์ไปนี่ไม่เหมือนกับคิดเอง จริงๆมันเป็นบทความของปลากัดนะครับ แต่ผมว่ามันน่าจะเป็นเหตผลเดียวกับหมอแคระของพวกเรา หวังว่าคงเป็นประโยชน์ไม่มากก็น้อยแก่พี่น้องชาวหมอแคระนะครับ ส่วนตัวผมที่ใช้อาร์ทีเมีย เป็นประจำ คงต้องหาอย่างอื่นแทน แต่ในกรณี่ของ ลูกอาร์ทีเมียที่แกว่งใช้ได้นะครับ เพราะเค้าเน้นที่ตัวเต็มวัยนะครับ ให้ได้ แต่ไม่ควรติดต่อกันครับ ส่วนตัวชอบไส้เดือนน้ำ เอามาพักซักอาทิตย์ ล้างบ่อยๆ ก็ไม่เห็นปลามีปัญหานะครับ ใครสะดวกอะไรเลือกเอา ทางเลือกยังมีอีกเยอะครับ ลาละ จะไปสวนก่อน แล้วพบกันใหม่ในกระทู้ต่อไป [เจ๋ง]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
