หน้าหลัก
ค้นหา
บทความ
คำนวณ
ล๊อกอิน
สมัครสมาชิก
Mon 16/Jun/2025
การบรรยายลักษณะ,การจำแนก,การแพร่กระจายและข้อคิดเห็นในการเกิดและวิวัฒนาการของปลาในกลุ่มสปีชี่ส์ อพิสโตแกรมมา
เรียบเรียงใหม่โดย Mike Wise
แปลโดย haleluya_jo
ในปี1990ผมได้พูดในหัวข้อ “การบรรยายลักษณะ,การจำแนก,การแพร่กระจายและข้อคิดเห็นในการเกิดและวิวัฒนาการของปลาในกลุ่มสปีชี่ส์ อพิสโตแกรมมา”ที่งานครบรอบปีที่15 weekend workshop ของNortheast Council of Aquarium Societies จากนั้นผมได้ตีพิมพ์บทความในชื่อเดียวกันนี้ใน Colorado Aquarist (Wise,1990) และมันพิสูจน์ว่าบทความนี้เป็นที่นิยมและได้ถูกพิมพ์ซ้ำในวารสารของกลุ่มผู้เลี้ยงปลาต่างๆมากมาย จากนั้นก็ได้มีการเปลี่ยนแปลง มีข้อมูลเกี่ยวกับอพิสโตฯสปีชี่ส์ใหม่ๆ และค้นหาข้อมูลได้ง่ายขึ้นทั้งในทางวิทยาศาสตร์และการเลี้ยงเป็นงานอดิเรก. สปีชี่ส์มากมายได้ถูกอธิบายในทางวิทยาศาสตร์หรือแม้แต่สปีชี่ส์ที่ยังไม่ได้ถูกอธิบายก็ถูกค้นพบโดยนักเลี้ยง/นักสะสม การรวบรวมข้อมูลทั้งพันธุ์ที่ถูกอธิบายทางวิทยาศาสตร์แล้วและพันธ์ที่ยังไม่ได้ถูกอธิบายทางวิทยาศาสตร์ได้แพร่ขยายอย่างมาก ข้อมูลใหม่ๆเหล่านี้ทำให้เป็นไปได้ในการทำความเข้าใจการสร้างกลุ่มสปีชี่ส์ต่างๆ,รู้การแพร่กระจาย และรู้ความแตกต่างอย่างมากมายของอพิสโตฯแต่ละสปีชี่ส์
ขณะนี้เรามี52ชนิดที่มีการอธิบายทางวิทยาศาสตร์และอีกอย่างน้อย90ชนิดที่ยังไม่ได้รับการอธิบายทางวิทยาศาสตร์แต่มีรายงานการค้นพบ ในบางพันธ์ที่ยังไม่มีการอธิบายทางวิทยาศาสตร์นั้นมาจากการที่มีแหล่งอาศัยทางภูมิศาสตร์แตกต่างกันจากสปีชี่ส์ที่เรารู้จักอยู่เดิม ถึงแม้ว่าจะเป็นเช่นนั้นผมก็มั่นใจว่าอย่างน้อย100สปีชี่ส์ของอพิสโตฯได้มีการแพร่กระจายในทุกส่วนของสาขาแม่น้ำในอเมริกาใต้ตะวันออกของเทือกเขาแอนดิซ
ด้วยจำนวนที่มากามายของสปีชี่ส์ที่เรารู้จักและความเป็นไปได้ของจำนวนที่แผ่ขยายอย่างน่สทึ่งเห็นได้ชัดว่าทำไม จีนัส อพิสโตฯได้แตกกระจายไปสู่กลุ่มสปีชี่ส์ที่หลากหลาย
Meinken 1980ได้ตั้งกลุ่มสปีชี่ส์โดยใช้ความแตกต่างของเส้นผ่านศูนย์กลางตาและความยาวของจมูกเป็นพื้นฐาน, อย่างไรก็ตามคนอื่นๆคิดว่านี่เป็นเพียงกลุ่มที่จัดตั้งขึ้นเองไม่เป็นไปตามธรรมชาติ (e.g. Goldstien,1970) การจัดกลุ่มสปีชี่ส์ของ Meinken ก็ยังเป็นพื้นฐานการจำแนกอพิสโตมาเกือบ20ปี
Kullander 1980 เสนอข้อคิดเห็นการจัดกลุ่มตามธรรมชาติของ จีนัส โดยมีพื้นฐานจากลักษณะร่วม ( shared characteristic )เขาลิสต์ 7กลุ่มสปีชี่ส์ และอีก2-3สปีชี่ส์ที่ยังไม่ลงในกลุ่มสปีชี่ดังกล่าว
Schmettkamp 1982 เป็นผู้แรกที่จำแนกแต่ละกลุ่มสปีชี่ส์ตามการกระจายตามภูมิภาค เขาเสนอ 9 กลุ่มสปีชี่ส์ +พวกพิเศษ
Koslowski 1982ได้แถลงรายชื่อกลุ่มสปีชี่ส์ของอพิสโตฯที่ใช้ในปัจจุบัน, เขายังแบ่งย่อยกลุ่มสปีชี่ส์ลงไปอีกโดยเรียกว่า คอมเพล๊กซ ( complexes )
จากผู้เขียนข้างต้นใช้ complexesในการอ้างถึงลำดับชุดของสปีชี่ส์ที่ได้รับสืบทอดจากสปีชี่ส์ที่เป็นบรรพบุรุษเดียวกัน ( Monophyletic )
Kullander และ Koslowski ทั้งคู่ได้แสดงความเป็นไปได้ว่าบางกลุ่มสปีชี่ส์อาจไม่ได้มีบรรพบุรุษเดียวกัน แต่เป็นญาติใกล้ชิดกันเพราะอิทธิพลของการวิวัฒนาการเข้าหากัน
Complexes ของ Koslowski คือกลุ่มย่อยของสปีชี่ส์ซึ่งมีลักษณะภายนอกหลายอย่างเหมือนกัน, complexes list ในบทความนี้ไม่เหมือนกับที่ถูกใช้โดยผู้เขียนอื่นที่อธิบายโดยไม่มีพื้นฐ่นของการสันนิษฐานจากการมีบรรพบุรุษเดียวกัน*อย่าสับสนกับ complexes ที่ใช้โดยผู้เขียนอื่น
ปัจจุบันผมได้จำแนก 13 กลุ่มสปีชี่ส์ กับอีก 14 complexes ดังนี้
A. regani - group A. pertensis - group A. gibbiceps - group
A. commbrae - complex A. pertensis - complex A. gibbiceps-complex
A. caetei - complex A. iniridae - complex A. personata - complex
A. regani - complex A. sp. Balzfleck-group A. cacatuoides - group
A. resticulosa - complex A. diplotaenia - group A. cacatuoides - complex
A. eunotus - complex A. agassizii - group A. nijsseni - complex
A. sp. Rotpunkt-group A. elizabethae - complex A. trifasciata - group
A. macmasteri - group A. bitaeniata - complex
A. steindachneri - group A. agassizii - complex
A. borellii - group
*ตารางหายไปไหนหวา.......แถมgroupไม่ครบ13 มีแค่12(นับจาก original articleในเวบแล้วนะ)
การจำแนกรายชื่อกลุ่มสปีชี่ส์นี้มีพื้นฐานส่วนใหญ่จากลายเข้ม(dark marking) ซึ่งพบในทุกกลุ่มสปีชี่ส์ ลักษณะอื่นๆเช่น รูปทรงของลำตัว, ครีบกระโดง, หาง ของเพศผู้ยังคงใช้ได้ แต่ไม่น่าเชื่อถือ ลักษณะเหล่านี้เห็นได้ง่ายในปลาที่มีชีวิตและมีประโยชน์สำหรับนักเลี้ยง ลักษณะอื่นๆเช่นจำนวนซี่ของเหงือกก็มีประโยชน์พอกันแต่สังเกตได้ยากในปลาที่มีชีวิต พฤติกรรมการผสมพันธุ์ ความก้าวร้าวจะมีความคล้ายคลึงกันในกลุ่มสปีชี่ส์เดียวกัน
ลักษณะอื่นที่มีประโยชน์ในการจำแนกมากๆคือจำนวนของรูรับความรู้สึกใต้ตาแต่ละข้าง ( infraorbital pores ) รูเหล่านี้ช่วยแบ่ง จีนัสหลักออกเป็น2 ผมพิจารณากลุ่มสปีชี่ส์เหล่านั้นที่มี 4รูที่ตกทอดมาจากบรรพบุรุษ การลดจำนวนของรูดังกล่าวเป็น 3 หรือน้อยกว่าแสดงถึงการเป็นสมาชิกของกลุ่มสปีชี่ส์ที่พัฒนาแล้ว, อย่างไรก็ตาม รูดังกล่าวไม่สามารถเห็นได้โดยไม่มีการขยาย จึงเป็นการยากในการสังเกตในปลาตัวอย่างที่มีชีวิต ( live specimens )
***** บทความย๊าววว..ยาวยังมีต่อก๊อกสอง เรื่องการอธิบายกลุ่มสปีชี่ส์ต่างๆ*******
ผิดพลาดประการใดขออภัยนะครับ
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
