นี่เป็นการทดลองจริง Lap test เรื่อง มุมมองความปลอดภัยในระบบทำความเย็นที่ใช้ CO2 เป็นสารทำความเย็น จาก SAE Subcommittee Safety of Refrigerant Systems โดยการทดสอบนี้จะเน้นถึงความเสี่ยงของการรั่ว CO2 ที่เข้มข้น ภายในห้องโดยสารของรถยนต์นั่ง ซึ่งในความคิดผม ผมคิดว่านี่เป็นผลการทดสอบที่ใกล้เคียงความจริงที่สุด ที่ให้แง่คิดซึ่งสามารถนำมาประยุกต์ใช้ประเมินความเสี่ยง จากการเลี้ยงไม้น้ำในห้องนอนที่ใช้ถัง CO2 หากผลการรั่วในพื้นที่เล็กและค่อนข้างปิดสนิทอย่างในรถยนต์ไม่เป็นอันตรายแล้ว มันก็ไม่น่าจะส่งผลกระทบแต่อย่างใด กับพื้นที่ที่มีขนาดใหญ่กว่าอย่างในห้องนอนเช่นกัน
ผมจะเน้นเฉพาะข้อความส่วนการทดสอบเท่านั้น และได้ทำการวิเคราะห์ถึงความเป็นไปได้ของเหตุการณ์ในทุกผลการทดสอบ แต่หากผู้ทีต้องการศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Lap test นี้ก็สามารถ Link ไปที่
Figure 1 shows the CO2 concentration in a closed vehicle in a closed room without air circulation for different escaping CO2 charges. The CO2-volume flow was kept constant at 200 litre/hr. At a concentration at 4% the reduction rate of concentration is 0.5% in 10 minutes.
ทดสอบในรถยนต์ขนาดกลางคันที่ 1
แปล จากรูปที่ 1แสดงถึงความเข้มข้นของ CO2 ระดับต่างๆ ในห้องโดยสารที่ปิดสนิท ไม่มีอากาศหมุนเวียนภายใน ปริมาณการฉีด CO2 จะคงที่ที่ 200 ลิตรต่อชม ซึ่งเห็นได้ชัดว่า ที่ระดับความเข้มข้น 4% อัตราการลดลงของความเข้มข้นจะอยู่ที่ 0.5% ในทุก 10 นาที
My analysis 1:[/b][/font] ข้อความนี้ยืนยันถึงเรื่องการค่อยๆร่วงลงสู่พื้นของ CO2 เมื่อไม่มีลมพัดให้มันลอยขึ้นมา เนื่องจากเป็นแก๊สที่หนักกว่าอากาศ ความเข้มข้นในที่สูงกว่าจะลดลงอย่างต่อเนื่อง
In lowest blower setting in fresh air mode and a CO2 volume flow of 200 liter/hr. the concentration is rather constant between 1 and 1.5 % over the entire time. When the flow is stopped, the concentration dropped soon to normal level.
แปล ฉีด CO2 ในอัตรา 200 ลิตรต่อชม พร้อมเปิดพัดลมเบอร์เบาที่สุด แบบให้อากาศภายนอกเข้าได้ (fresh air mode) ความเข้มข้นวัดได้ค่อนข้างคงที่ ระหว่าง 1-1.5% ตลอดเวลาที่มีการฉีดแก๊ส แต่เมื่อหยุดฉีดแก๊ส CO2 ความเข้มข้นลดลงทันทีสู่ระดับปรกติ
My analysis 2: ข้อความนี้ยืนยันถึงเรื่อง การรักษาระดับแรงดันบรรยากาศในห้องโดยสาร เพราะห้องโดยสารต้องมีจุดรั่วหรือช่องลมที่ให้อากาศออกได้ เมื่อมีการฉีด CO2 เข้าไปมวลของอากาศในรถจะเพิ่มขึ้น ถ้าห้องโดยสารปิดสนิทจริงแรงดันบรรยากาศภายในจะสูงขึ้นเกินกว่าแรงดันภายนอก ดังนั้นเมื่อหยุดฉีด CO2 เข้าห้อง CO2 ที่มีอยู่ พร้อมอากาศเก่าก็จะถูกถ่ายออกตามจุดรั่วโดยมีอากาศใหม่จากภายนอกเข้าแทนที่ นี่เป็นผลจากการปรับสมดุลแรงดัน ให้นึกถึงการเจาะกระป๋องนมตราหมี เราต้องเจาะ 2 รู
When the blower ran in recirculated air mode, taking no fresh air from outside the vehicle, the concentration decayed at steady state, with no difference in concentration between head level and foot level. With 400 g CO2, the maximum concentration was measured between 4.1 to 4.5%.
แปล เมื่อเปิดพัดลมแบบหมุนเวียนภายในไม่มีอากาศภายนอกเข้า (recirculated air mode) ความเข้มข้นจะค่อยๆลดลงอย่างต่อเนื่อง ไม่พบความแตกต่างของความเข้มข้น CO2 ระหว่างระดับศีรษะและระดับเท้า ที่ CO2 ขนาด 400 กรัม ความเข้มข้นสูงสุดที่วัดได้อยู่ระหว่าง 4.1-4.5%
My analysis 3: ข้อความนี้ยืนยันถึงเรื่อง CO2 สามารถถูกพัดขึ้นมาตามลมไปผสมเข้ากับอากาศในห้องโดยสาร ทำให้ความเข้มข้นของ CO2 บริเวณระดับศีรษะและระดับเท้าใกล้เคียงกัน
With a charge of 600g and with 600 liter/hr the maximum concentration was about 5.3%. With the blower switched off, the concentration at foot level was high and reached nearly 8% and on the seat surfaces front and backseat 4 % were reached. The concentration at head level was below 1%.
My analysis 4: ข้อความนี้ยืนยันถึงเรื่องการร่วงลงพื้นของ CO2 โดยบริเวณที่สูงกว่า CO2 จะเข้มข้นน้อยกว่าเนื่องจากเป็นแก๊สที่หนักกว่าอากาศ ถ้าเป็นห้องระบบปิดแบบไม่มีลมพัด บริเวณที่สูงจะมี CO2 น้อยกว่า ดังนั้นหากนอนบนเตียงในห้องกว้าง โอกาสตายเพราะ CO2 รั่วคงเป็นไปได้ยากครับ
When the ventilation fan runs in maximum at fresh air mode, taking its supply from outside the car, the CO2 took less than 1 minute to reduce from 4 % to less than 1%.
แปล เมื่อเปิดพัดลมปรับอากาศเบอร์แรงสุด แบบให้อากาศภายนอกเข้าได้ (fresh air mode) ความเข้มข้นของ CO2 จะลดลงจาก 4% ลงเหลือน้อยกว่า 1% ในเวลาน้อยกว่า 1 นาที
My analysis 5: ข้อความนี้ยืนยันถึงเรื่อง การรักษาระดับแรงดันบรรยากาศในห้องโดยสาร ทำให้เกิดการถ่ายเท CO2 สู่สิ่งแวดล้อมภายนอก และ CO2 เป็นแก๊สที่ง่ายต่อการถ่ายเท หากมีช่องทางออกให้ก็สามารถถ่ายเทออกได้
Vehicle Tests II
A medium sized car, three doors, การทดสอบครั้งที่ 2 ใช้รถขนาดกลาง 3 ประตู
500g gaseous CO2 were released with 1500 liter/hr into the passenger compartment (see Figure 2.) The maximum measured concentration of 6.3 % vol. was at the vent center just before stopping the release. The difference in CO2 concentration on different positions inside the car was in the range of the statistical error (0.3%). After the spill stopped, the concentration decreased rapidly. Concentrations lower than 1 % are reached after approximately 50 Minutes.
My analysis 6: ข้อความนี้ยืนยันถึงว่า ขณะมีแก๊สรั่วอย่างแรง ค่าความเข้มข้น CO2 ในตำแหน่งต่างๆจะไม่แตกต่างมากนัก เมื่อหมด CO2 ห้องจะพยายามปรับสมดุลแรงดัน ทำการถ่ายเท CO2 ภายในสู่ภายนอก ตามรอยรั่วต่างๆ ความเข้มข้น CO2 ในห้องจะลดลง
The release rate has the most significant influence on the measured CO2 peak concentration. By decreasing the rate from 1500 liter/hr down to 500 l/h the peak concentration of CO2 drops from 6.3 % vol. to 3.9 % vol. (see Figure 3).
แปล อัตราการจ่ายแก๊ส มีผลต่อความเข้มข้นสูงสุดของ CO2 ในห้องอย่างเห็นได้ชัด หากทำการลดอัตราการจ่ายแก๊สจาก 1500 ลิตรต่อชม เป็น 500 ลิตรต่อชม ความเข้มข้นสูงสุดของ CO2 จะลดลงจาก 6.3% เหลือ 3.9% โปรดดูรูปที่ 3
My analysis 7:[/b][/font] ข้อความนี้ยืนยันถึงเรื่อง อัตราการฉีด CO2 หรือความแรงของการรั่วจะมีผลโดยตรงต่อความเข้มข้น ของ CO2 ในห้อง หากถัง CO2 รั่วในห้องนอน แบบรั่วช้าๆจนหมดถัง โอกาสที่ความเข้มข้น CO2 ในห้องจะสูงขึ้นจนเป็นอันตรายก็น้อยลงไปด้วย
One test was conducted with 5 Dummies inside the passenger compartment, each with a volume of approximately 70 liters. The measured peak concentration after releasing 500 g CO2 with 1500 liter/hr was 6.7 % vol. Thats approximately 0.4 % higher than without Dummies.
My analysis 8: ข้อความนี้ยืนยันถึงเรื่อง ผลของปริมาตรจากสิ่งของในห้องเช่น โต๊ะ ตู้ เตียง โทรทัศน์ จะส่งผลต่อความเข้มข้นของ CO2 ในห้องเพียงเล็กน้อย
Leaking CO2 inside the car while the blower is switched off leads to the absolutely same results as with test vehicle I. The peak concentration at the seat level decreases within 10 minutes from 4% vol. to values lower than 2 % vol.
My analysis 9: ข้อความนี้ยืนยันว่า หาก CO2 รั่วในห้องนอนผลต้องไม่แตกต่างจากรถคันที่ 1 และ 2
In all cases the opening of the door lead to a very rapid decrease of the CO2 concentration inside the car. However, with closed doors CO2 disappears with a rate of 1.5 % vol. per 10 minutes. Thats approximately 3 times higher as in test I.
แปล แต่ทุกการทดสอบ เมื่อทำการเปิดประตู ความเข้มข้นของ CO2 จะลดลงอย่างรวดเร็ว ในทางกลับกันขณะที่ประตูปิดอยู่ CO2 จะลดลงในอัตรา 1.5% ทุก 10 นาที ซึ่งจะลดลงเร็วกว่าการทดสอบรถคันที่ 1 อยู่ประมาณ 3 เท่า
My analysis 10: ข้อความนี้ยืนยันถึงเรื่อง ขนาดของห้องมีผลต่ออัตราการลดลงของความเข้มข้น CO2 และCO2 เป็นแก๊สที่สามารถถูกถ่ายเทออกได้อย่างรวดเร็ว เมื่อเปิดประตู CO2 ก็จะทะลักออกจากห้อง โดยมีอากาศภายนอกเข้าแทนที่
สรุป วันนี้ผมมีความมั่นใจว่าถ้าไม่เจตนาทำให้เกิดปัจจัยต่างๆ โอกาสที่เลี้ยงไม้น้ำแล้วตายเพราะถัง CO2 รั่วในห้อง เป็นไปได้ยากมากครับ
หน้าหลัก
ค้นหา
บทความ
คำนวณ
ล๊อกอิน
สมัครสมาชิก
Thu 14/Aug/2025
