เกริ่นนำ
เรื่องเล่านี้มาจากการสังเกตนะครับ ไม่ได้อ้างอิงเอกสารวิชาการอะไรมากมาย ขอเล่าสู่เป็นประสบการณ์ถึงเพื่อนๆที่อยากจะเลี้ยงกุ้งแคระรวมกับปลาล่ะกันครับ โปรดใช้วิจารณญาณพิจารณาเลือกที่จะเชื่อหรือไม่เชื่อตามหลักกาลามสูตร 10 นะครับ
ผมเป็นคนเลี้ยงปลามาตั้งแต่เด็กครับ ใช้ชีวิตผูกพันกับปลาสวยงามมาพอสมควร แต่ก็แอบชอบกุ้งแคระ(กุ้งตัวใสๆที่ช้อนได้จากคลองแถวบ้านสมัยแมลงทับยังบินว่อนไปมาใน ซ สามัคคีอยู่) เริ่มมาเล่นกุ้งแคระจริงๆจังๆก็ราวๆ 2-3 ปีมานี่เอง
ด้วยความที่เป็นคนชอบเลี้ยงปลา เห็นตู้โล่งๆไม่ได้ อยากจะเห็นอะไรว่ายอยู่กลางน้ำ บนผิวน้ำ อีกทั้งยังจำเป็นต่อการไล่ยุงร้ายที่จะมาวางไข่ด้วย ปัญหาจึงเกิดขึ้น
ทำไมปลาต้องกินกุ้ง
พูดกันแบบเด็กวิทย์, ปลานั้นเป็นสัตว์ในไฟลั่มคอร์ดาตา ส่วนกุ้งอยู่ในไฟลั่มอาร์โทโพดา คลาสอะไรก็ไม่รู้ลืมแล้วต้องให้ครูชีวะตีอีกสักรอบ... นั่นหมายความว่าปลาซึ่งเป็นสัตว์มีกระดูกสันหลังนั้นมีวิวัฒนาการสูงกว่ากุ้ง ปลาก็เลยมีความชอบธรรมที่จะกินกุ้งเช่นนั้นเอง(มั่วจริง) [on_026]
อันที่จริง กฏก็ง่ายๆครับ สัตว์ใหญ่กินสัตว์เล็ก ในธรรมชาตินั้นเป็นเรื่องปกติ กุ้งแคระตัวโปรดของเราก็จัดอยู่ในลำดับชั้นห่วงโซ่อาหารต้นๆ... ถัดขึ้นมาจากตะไคร่ไม่เท่าไหร่...
ลองสังเกตในธรรมชาตินะครับ สำหรับเพื่อนๆที่เคยช้อนกุ้งแคระเอง เคยสังเกตหรือเปล่าว่า ? กุ้งจะอยู่บริเวณน้ำตื้นเท่านั้น นั่นก็เพราะว่าในธรรมชาติแล้ว น้ำตื้น ปลาตัวใหญ่ก็จะมีน้อยกว่า น้ำลึกนั่นเอง + อาหารอย่างตะไคร่ก็มีเยอะกว่าด้วยเพราะได้รับแสงมากกว่า
อย่าแปลกใจครับที่ปลาสวยงามแทบทุกชนิด เห็นกุ้งแคระ = อาหาร
ปลาอะไรไม่กินกุ้ง
จริงๆคำถามนี้ผมเองก็เคยถามพี่ๆ เพื่อนๆในเวบแห่งนี้สมัยเริ่มใหม่ๆครับ ถามไปถามมา รวมกับทดลองเอง... [on_065] เจ็บเอง ก็ได้คำตอบว่า
ผมสามารถแบ่งปลาสวยงาม จากการกินกุ้งแคระ ไม่กินกุ้งแคระไว้เป็น 3 ประเภทใหญ่ๆนะครับ
1. ปลาไม่กินกุ้งแคระ
ปลาในกลุ่มนี้ จะเป็นปลาที่กินพืชเป็นหลักครับ เท่าที่เคยลองดูน่าจะมีเจ้า ออตโต้ ชื่อดังที่หาไม่ค่อยได้แล้วทุกวันนี้ ถ้าเป็นปลาในกลุ่มนี้รับรองปลอดภัยชัวร์ครับ
2. ปลา ไม่ตั้งใจ จะกินกุ้งแคระ
ไม่ตั้งใจ !? เอ๊ะ ยังไง ? มันมีปลาตั้งใจ ไม่ตั้งใจด้วยเหรอจะเลือกกินกุ้งแคระ
ปลาในกลุ่มนี้ที่ผมเรียกว่า ไม่ตั้งใจ นั้น คือปลาที่กินกุ้งแคระได้... แต่ไม่ถึงขั้นกับออกล่าเอาเป็นเอาตาย
ปลาในกลุ่มนี้นั้นผมขอแบ่งแยกย่อยลงไปอีกสองกลุ่มย่อยนะครับ
2.1 บังเอิญกิน
ส่วนมากในกลุ่มนี้ เท่าที่ผมสังเกตเห็นจะเป็นปลาก้นตู้ครับ เช่น ปลาแพะ ปลาหมู เป็นต้น
ปลากลุ่มนี้ ไม่มีพฤติกรรมออกล่ากุ้งแคระครับ จะมีซวยบ้างเวลาเขาไปคุ้ยๆมอสแล้วเจอลูกกุ้ง หรือตัวที่อ่อนแอพอดี หรือพึ่งลอกคราบเสร็จ ก็กลายเป็นอาหารโบนัสไปตามระเบียบ
2.2 กินเมื่อสบโอกาส
พวกนี้เรียกกันติดปากว่า กินลูกกุ้ง ปลากลุ่มนี้เลือกที่จะกินกุ้งแคระที่เข้าปากได้ หรือบังเอิญซวยเข้ามาในเขตหากินเขาพอดี โดยมากจะเป็นปลากลางน้ำอย่างพวกตระกูล เตตราอย่างปลานีออน หรือพวกปลาซิวตัวโตๆหน่อย หรือ ปลาแปลกๆอย่างก้างพระร่วง หรือ ปลาฝูงหลายๆชนิด
ในกรณีนี้ เกิดขึ้นยากครับถ้าน้องกุ้งแคระไม่โชว์ตัวกลางน้ำและมีพืชน้ำให้เขาหลบมากพอ ปลาในกลุ่มนี้จะไม่วิ่งเข้าไปไล่ล่าเอาเป็นเอาตาย และถ้ามีอาหารอร่อยๆ กินง่ายๆ อย่าง เตตราบิท อยู่เขาก็เลือกอย่างหลังมากกว่า
วิธีเลือกซื้อหรือสังเกต หรือเดาเอาจากลักษณะ, โดยมากจะเป็นปลาเล็กที่ว่ายน้ำเร็ว และมีพื้นที่หากินอยู่กลางน้ำครับ ส่วนมากจะว่ายน้ำตลอดเวลา ไม่มีพฤติกรรมตอดมากนัก ถ้าเป็นแบบนี้ล่ะก็ โอเคเลย ตู้กุ้งแคระเพื่อนๆ จะมีปลาน้อยมาช่วยสร้างสีสันและไม่กระทบต่อประชากรกุ้งมากนัก
3. ปลา ล่า กุ้งแคระ
กลุ่มนี้คือกลุ่มอันตรายครับ... ผมสังเกตเห็นเพื่อนๆหลายคนตั้งกระทู้ถามถึงปลากลุ่มนี้อยู่บ่อยๆในห้องกุ้งแคระเหมือนกัน
ปลากลุ่มนี้ เจตนา หมายทำลาย และบางชนิดถึงขั้นกับรวมฝูงออกไล่ล่ากุ้งแคระ อย่างเช่นปลาเทวดาเลยทีเดียว
ห้ามเลี้ยงรวมเด็ดขาด เว้นเสียแต่เพื่อนๆอยากจะเลี้ยงน้องกุ้งแคระไว้เป็นเหยื่อไฮโซ เพราะเบื่อกุ้งฝอยถุงละ 20 แล้วนะครับ
คิดว่าเพื่อนๆคงรู้อยู่แล้วว่า ปลาตัวยักษ์ๆทรงสง่าอย่างปลาเสือตอ หรือ ปลาหมอตัวโตๆ คงอยู่ในกลุ่มนี้แน่ๆ ดังนั้นผมจะขอข้ามไป เลือกจับอธิบายตัวเด่นๆนะครับ ที่เข้าใจว่าเพื่อนๆมักจะคิดว่าเลี้ยงกับกุ้งแคระได้นะครับ
3.1 ปลาเทวดา
ปลาสวยงามว่ายน้ำช้า ยอดฮิตสำหรับมือใหม่... มัจจุราชสำหรับกุ้งแคระ เคยมีสถิติจากเพื่อนๆในบอร์ดนี่แหละครับ เรื่องปลาเทวดา 1 คู่ ปะทะ กุ้งเชอร์รี่ 200 ตัว สามวันเรียบ... ส่วนตัวไม่ีเคยลองครับ วินาทีแรกที่ปล่อยลงตู้ พวกก็ชาร์จใส่กุ้งแคระแล้ว ตักออกแทบไม่ทัน [on_007]
3.2 ปลาหมอแคระ
ด้วยขนาดกระทัดรัด และท่าทางว่ายน้ำน่ารัก เพื่อนๆคิดว่ามันว่ายน้ำช้า กุ้งคงหนีทัน... แถมเจ้านี่ยังช่วยกิจปรสิตรบกวนในตู้ได้ดี ช่างวิเศษอะไรแบบนี้ ซึ่งในความเป็นจริง ปลาพวกนี้ตอดไวมากครับ เขาจะลอยตัวช้าๆ รอจังหวะ ตอดทีเดียวจบ(ผมเคยเห็นกุ้งเชอร์รี่ โดนหมอแคระสอยจังหวะดีดตัวหนี ตัวขาดครึ่งปลิวเป็นซากมาแล้ว)
ปลาหมอแคระ มีประโยชน์มากครับสำหรับการคุมกำเนิดกุ้ง รวมไปถึงทำการ Natural Selection กุ้งแคระด้วย... เท่าที่ผมเคยลองกับ Dario นะครับ กุ้งในตู้ผมรุ่นที่เหลือรอดมานี่ จะเป็นพวกมีนิสัยชอบแอบหมดทุกตัวเลย
3.3 จิ้มฟันจระเข้
สำหรับกุ้งแคระแล้วมันคือ จระเข้ ในคราบปลาครับ... ปกติพี่แกจะลอยเฉยๆเหมือนขอนไม้ น้องกุ้งแคระบางตัวก็ชอบที่จะไปเกาะเล่น... พอเผลอเข้าระยะเท่านั้นแหละ... ขาดครึ่ง ปลาตระกูลนี้เป็นปลาที่เน้นการเคลื่อนไหวช้าซุ่มรอเหยื่อแล้วพุ่งเข้างับอย่างรวดเร็ว... อันตรายครับ อันตรายสุดๆ กุ้งแคระตัวโตๆ นี่อิ่ม
3.4 ปลาปั๊กเป้า
ไม่ว่าจะแคระ จะใหญ่ จะน้ำจืด น้ำกร่อย ปลาปั๊กเป้านั้น... กินกุ้งเป็นอาหารหลักครับ(หอย และ ปูด้วย) ด้วยฟันหน้าที่วิวัฒนาการมาเพื่อเฉาะเปลือกโดยเฉพาะ... กัดขาดครึ่งได้ทันที ไม่ต้องหวังรอด [on_008]
จริงๆยังมีอีกหลายตัวล่ะครับ ทั้งปลากระดี่ที่ชอบของสด ปลากัด ปลากริม ฯลฯ ปลาในกลุ่มนี้จะมีจุดเหมือนร่วมกันคือ
- มีนิสัยเป็นผู้ล่าในธรรมชาติ (Predator)
- ว่ายน้ำช้า (ไม่มีความจำเป็นต้องหนีใคร) แต่ก็เร็วได้ในบางจังหวะ
สำหรับเพื่อนๆมือใหม่ที่อยากจะเลือกปลามาลงตู้ เล็งปลาตัวไหนที่มีพฤติกรรมแบบนี้ ให้เดาไว้ก่อนล่ะครับว่า ใส่ตู้กุ้งแคระ ปลาอิ่มแน่ๆ
สรุป
หวังว่าเรื่องเล่านี้ของผมจะเป็นประโยชน์กับเพื่อนๆที่รักกุ้งแคระ แต่ก็เลิกรักน้องปลาไม่ได้นะครับ การสูญเสียย่อมมีไม่ว่าจะเป็นลูกกุ้งเอง พ่อแม่กุ้งเอง เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ครับ
ท่องไว้ในใจครับ
"ปลากินกุ้ง" [on_065] [on_065] [on_065]
แต่กินน้อยกินมากนั้น ค่อยว่ากันอีกที ~ ขอให้มีความสุขกับการนั่งดูน้องกุ้งแคระดีดตัวหนีปลาที่เข้ามาหวังจับกินเป็นอาหารนะครับ
ป.ล. กระทุ้นี้ ขออุทิศให้แด่ บรรดากุ้งเชอร์รี่ กุ้งบลูไข่ใหญ่ กุ้งเหลือง กุ้งแคระไทยไม่ทราบชื่อชนิด กุ้งบลูไข่เล็ก ฯลฯ ผู้ซึ่งได้สละชีพแม้จะไม่เต็มใจ เพื่อองค์ความรู้และบรรเทาความหิวของน้องปลาในตู้ 24" ซึ่งโหดเหี้ยมเยี่ยงทุ่งหญ้าสะวันน่าในแอฟริกาก็ไม่ปาน
|